خواص روغن گل سرخ

گل سرخ یا گل محمدی یکی از گیاهان دارویی باستانی است که به دلیل عطر خوش، ترکیبات فنولی و خواص درمانی گسترده در طب سنتی و پزشکی نوین مورد توجه فراوان قرار گرفته است. از مهم‌ترین خواص گل سرخ، این گل زیبا و خوش ‌بو به خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، ضد افسردگی، ضد میکروبی و آرام‌ بخشی آن می‌توان اشاره کرد. در ادامه مقاله به خواص گل سرخ بیشتر می‌پردازیم.

خواص گل سرخ

گل سرخ از خانواده Rosaceae یکی از گونه‌های بسیار شناخته شده در بین گیاهان دارویی و زینتی است که از گذشته‌های دور در طب سنتی ایران، هند، چین و اروپا برای درمان بیماری‌های مختلف به کار رفته است.

این گل یکی از شناخته ‌شده ترین و مورد احترام ‌ترین گیاهان در طول تاریخ است. نمادی فرهنگی برای عشق و زیبایی و یکی از محبوب ترین گل هاست. جای تعجب نیست که گل سرخ به عنوان “ملکه گل ها” نیز شناخته می‌شود.

در طب آیورودا (هند)، از گل رز برای خنک ‌کردن بدن، تقویت قلب، بهبود خلق و خو و تعادل دوشاها (به‌ویژه پیتا) استفاده می‌شود. در طب چینی نیز به‌عنوان مقوی قلب و مفرح روح کاربرد دارد.

قبل از این ‌که به خواص گل سرخ بپردازیم، در ابتدا با انواع ترکیبات موجود در آن آشنا می‌شویم:

بر اساس مطالعات طیف سنجی گل سرخ حاوی اسانس‌های فرار و ترکیبات زیر است:

• سیترونلول
• ژرانیول
• نرول
• فنیل اتانول
• اوژنول

ترکیبات  فنلی و فلاونوئید‌های گل سرخ شامل موارد زیر می‌شود:

• کائمیفرول
• کوئرستین
• گالیک اسید
• آنتو سیانین‌ها

و اما ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌هایی که در گل سرخ وجود دارد، شامل موارد زیر می‌شود:

• ویتامین  C
• کاروتن بتا
• پلی فنول‌ها

از مهم‌ترین، خواص گل سرخ به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

اثرات آرام ‌بخشی و ضد افسردگی

یکی از مشهورترین فواید گل محمدی، خاصیت آرام‌ بخشی آن است. روغن گل سرخ، اثر مثبت بر فعالیت‌های مغز داشته و موجب کاهش اضطراب و تنش روانی می‌شود. مطالعات بالینی نشان داده‌اند که استنشاق اسانس گل سرخ موجب کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) در خون می‌شود.

یکی از مشهورترین خواص گل سرخ، خاصیت آرام‌ بخشی آن است. روغن گل سرخ اثر مثبت بر فعالیت‌های مغزی داشته و موجب کاهش اضطراب و تنش روانی می‌شود. همچنین مصرف خوراکی دمنوش گل سرخ در مطالعات انسانی باعث کاهش نشانه‌های افسردگی خفیف تا متوسط شده است. این اثر به احتمال زیاد از طریق تعدیل فعالیت انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین رخ می‌دهد.

خواص ضد التهابی و ضد درد

عصاره گل محمدی یا گل سرخ دارای خواص ضد التهابی در برابر التهاب حاد و مزمن است. مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که تزریق عصاره آن موجب کاهش پروستا گلندین‌ها و واسطه‌های التهابی در بافت می‌شود.

ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی موجود در گل سرخ با مهار آنزیم‌های التهابی مانند COX-2 می‌توانند موجب کاهش التهاب و درد شوند. به همین دلیل عصاره گل سرخ در درمان التهاب‌های مفصلی، سردردهای تنشی و التهاب‌های پوستی کاربرد دارد.

یک مطالعه نشان داد که فعالیت ضد التهابی در پودر گلبرگ های رز به اندازه داروهایی مانند آسپرین یا ایبوپروفن موثر است. چای گل سرخ همچنین ممکن است به جلوگیری از درد‌های التهابی ناشی از آسیب فیزیکی یا شرایطی مانند آرتریت کمک کند.

تسکین دردهای قاعدگی

اثرات ضد التهابی چای رز و پروفایل ویتامینی آن به کاهش دیسمنوره یا درد قاعدگی کمک می‌کند. در یک مطالعه کاهش قابل توجهی در گرفتگی، نفخ و درد مرتبط با پریود در میان زنانی که چای گل رز می‌نوشیدند، نشان داده شد و شرکت ‌کنندگان در مطالعه نیز اضطراب و نوسانات خلقی کمتری را گزارش کردند.

کمک به هضم غذا

یکی از رایج‌ترین کاربردهای سنتی چای گل رز، درمان مشکلات معده است. تحقیقات مدرن نشان می‌دهد که این موضوع، ممکن است به دلیل توانایی چای گل سرخ برای افزایش تولید صفرا در کبد ما باشد.

مصرف گل سرخ به بدن شما کمک می‌کند تا غذا را راحت‌تر هضم کرده، از یبوست جلوگیری می‌کند و می‌تواند جذب مواد مغذی را بهبود بخشد.

خاصیت آنتی اکسیدانی

ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی گل سرخ موجب خنثی سازی رادیکال‌های آزاد و حفاظت از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو می‌شوند. این خاصیت در پیشگیری از بیماری‌های قلبی، سرطان و پیری زودرس موثر است.

فلاونوئیدها و ویتامین C موجود در گل سرخ به‌عنوان آنتی‌ اکسیدان‌های قوی عمل کرده و می‌توانند رادیکال‌های آزاد را خنثی کرده و از آسیب به سلول‌ها جلوگیری کنند. این خاصیت در پیشگیری از پیری زودرس، بیماری‌های قلبی و سرطان مؤثر شناخته شده است.

خاصیت ضد میکروبی

اسانس گل سرخ دارای خاصیت ضد میکروبی در برابر باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی دارد. باکتری‌هایی مانند Staphylococous aureus و Escherrichia coli به اسانس این گل حساس هستند.

مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که روغن گل سرخ فعالیت مهارکننده علیه استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیا کلی، سودوموناس آئروژینوزا و کاندیدا آلبیکانس دارد. همچنین در مطالعات اخیر، اثر ضد ویروسی گل سرخ بر ویروس‌های تنفسی (نظیر آنفلوآنزا) نیز گزارش شده است، هرچند تحقیقات بالینی در این زمینه هنوز محدود هستند.

مفید برای سیستم گوارشی

در طب سنتی از گل سرخ برای تقویت معده، کاهش نفخ و درمان سوءهاضمه استفاده می‌شده است. تحقیقات جدید نیز اثرات مثبت عصاره آبی گل سرخ را تایید کرده‌اند. مصرف دم‌نوش گل سرخ موجب کاهش گرفتگی‌های عضلات صاف روده شده و در بهبود مشکلات گوارشی مانند نفخ، سوءهاضمه، و سندروم روده تحریک ‌پذیر مؤثر است.

مفید برای پوست

گل سرخ در صنایع بهداشتی و آرایشی به عنوان تونر پوست، مورد استفاده قرار می‌گیرد. گل سرخ دارای خاصیت قابض، ضد التهاب، مرطوب کننده بوده و در درمان آکنه، تحریک پوستی و اگزما موثر است.

در کرم‌ها، لوسیون‌ها و ماسک‌های زیبایی برای بازسازی سلولی، کاهش چین و چروک و جوان‌سازی پوست از گل سرخ استفاده می‌شود. استفاده موضعی از تونرهای حاوی گلاب یا روغن گل سرخ باعث تنظیم چربی پوست و کاهش منافذ باز می‌شود. گل سرخ باعث افزایش درخشش پوست شما می‌شود.

وقتی صحبت از پوست زیبا می‌شود، گل سرخ افزودنی عالی برای روتین مراقبت از پوست شما است. گل سرخ، سرشار از ویتامین های A و E به آبرسانی و سفت شدن پوست کمک کرده و در عین حال باعث کاهش برجسته شدن خطوط ریز و حلقه های تیره می‌شود.

این گل همچنین از تولید کلاژن طبیعی بدن پشتیبانی می‌کند، که اساساً پروتئین بدن ما مسئول سلامت پوست، مو و ناخن است. گل رز سرشار از خواص ضد باکتری و ضد التهابی است، همچنین می‌تواند به کاهش جوش‌ها و آرام کردن شرایط پوستی مانند روزاسه و اگزما کمک کند. از عصاره این گل زیبا و معطر همچنین در تولید صابون، شامپو، خمیر دندان و افترشیو‌های طبیعی استفاده می‌شود.

مراقبت از مو

 شامپوها و ماسک‌های حاوی گل سرخ به تقویت فولیکول مو، درخشش و نرمی موها کمک کرده و خارش پوست سر را کاهش می‌دهند.

کاربرد در صنایع غذایی و نوشیدنی‌ها

گلاب و عصاره گل سرخ در تهیه انواع شیرینی، شربت، دسر، مربا و چای کاربرد دارند. گذشته از عطر و طعم خاص، استفاده از این مواد موجب بهره‌مندی از خواص دارویی آن‌ها نیز می‌شود.

نگهدارنده طبیعی مواد غذایی

 به دلیل خاصیت ضد میکروبی، عصاره گل سرخ می‌تواند به عنوان نگهدارنده طبیعی برای افزایش ماندگاری برخی مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد.

خطر کمتر بیماری مزمن

گلبرگ‌های گل رز حاوی پلی فنول‌ها، آنتی اکسیدان‌هایی هستند که از بدن شما در برابر آسیب سلولی محافظت می‌کنند. نشان داده شده است که پلی فنول‌های موجود در چای گل رز خطر بیماری قلبی، دیابت، چاقی و بیماری‌های شناختی را کاهش می‌دهد.

بهبود وضعیت قبل از قاعدگی

PSM ترکیبی از علائمی است که زنان بی‌شماری حدود یک یا دو هفته قبل از قاعدگی خود به آن مبتلا می‌شوند. علائم رایج عبارتند از:

• سردرد
• نفخ
• بد خلقی
• تنش یا اضطراب
• گریه
• بی ‌خوابی
• تحریک پذیری یا عصبانیت
• ایجاد آکنه

اثرات ضد التهابی چای گل سرخ با علائم PMS شما معجزه می‌کند. این موضوع، به طور موثر به کاهش دیسمنوره یا درد قاعدگی و سایر علائم رایج کمک می‌کند.

یک مطالعه، کاهش قابل توجهی در نفخ، گرفتگی و درد مربوط به پریود در میان زنانی که چای گل رز می‌نوشیدند، نشان داد. شرکت کنندگان در مطالعه نیز اضطراب و نوسانات خلقی کمتری را گزارش کردند.

تقویت خلق و خو

همان‌طور که قبلا ذکر شد، گل سرخ به دلیل داشتن خواص تسکین دهنده استرس و تقویت خلق و خوی شناخته شده است. گل رز به طور طبیعی زیبا و آرامش بخش بوده و باعث می‌شود افراد احساس آرامش بیشتری داشته باشند. برای تسکین حالت بد خلقی، نوشیدن مقداری چای گل سرخ معجزه می کند.

در واقع، استنشاق بخار گل سرخ از چای به سادگی  به شما  در این زمینه، کمک خواهد کرد. معطرهای طبیعی مثل گل سرخ، باعث ایجاد حالت آرامش در ذهن می‌شود که به کاهش استرس و ایجاد خواب آرام کمک می‌کند.

حمایت از سیستم ایمنی بدن

آیا می دانستید گل سرخ سرشار از ویتامین C است؟ این ویتامین باعث تولید گلبول‌های سفید خون شده  که به بدن ما در مبارزه با عفونت‌ها، سرماخوردگی، آنفولانزا و غیره کمک می‌کند.

همچنین به دلیل غنی بودن آن از آنتی‌اکسیدان‌ها، گل رز با استرس اکسیداتیو و رادیکال‌های آزاد که می‌تواند منجر به بیماری‌ها و پیری زودرس شود، مبارزه می‌کند.

کمک به هضم غذا

 یکی از فواید گل سرخ این است که مصرف آن می‌تواند به تسکین ناراحتی معده و نفخ کمک کند. گلبرگ‌های گل رز برای قرن‌ها در خاورمیانه به عنوان یک داروی کمک کننده گوارشی مورد استفاده قرار گرفته اند.

مطالعات همچنین، نشان داده است که به بهبود سیستم گوارش شما کمک کرده و مشکلات معده را تسکین می‌دهد. هنگامی که گل سرخ، به عنوان چای مصرف شود، گلبرگ‌های گل رز یک اثر ملین ملایم دارند و به هضم شما کمک می‌کنند.

برای بهره مندی از تمامی این خواص می توانید چای گل سرخ میل کنید. این چای یکی از نوشیدنی‌های محبوب در طب سنتی ایران و آسیاست که خواص آرام‌ بخش، ضد نفخ، و تقویت ‌کننده‌ی خلق ‌و خو دارد.

طبع گل سرخ

در طب سنتی گل سرخ را دارای طبیعت کمی سرد و خشک می‌دانند. به همین دلیل مصرف آن را برای افراد گرم مزاج با طبع تر مفید می‌دانند.

همچنین استفاده از این گل زیبا و خوش‌بو به دلیل خواصی که دارد، برای افرادی که از ناراحتی و بیماری‌هایی که بر اثر طبع گرم ایجاد شده‌اند، مفید است.

چه کسانی نباید مصرف کنند؟

خواص گل سرخ از نظر علمی نیز به اثبات رسیده است و در مصرف خوراکی و موضعی گل سرخ معمولا عوارضی گزارش نشده است. اما در موارد نادر، واکنش‌های آلرژیک پوستی یا گوارشی ممکن است اتفاق بیفتد.

استفاده بیش از حد از آن نیز ممکن است باعث سردرد یا حالت تهوع شود. برخی از افراد به گل سرخ حساسیت دارند و باید از محصولاتی مانند چای گل رز اجتناب کنند. یک مطالعه نشان داد که آلرژن‌های گل سرخ ممکن است، منجر به ایجاد آسم شود. چای گل سرخ، همچنین ممکن است با برخی داروها مانند رقیق کننده‌های خون یا داروهای ضد افسردگی تداخل داشته باشد. در مورد زنان باردار نیز هیچ تحقیقی در مورد بی خطر بودن چای گل سرخ برای آن‌ها وجود ندارد.

آن‌چه از مقاله خواص گل سرخ آموختیم:

همانطور که دیدید، خواص گل محمدی بسیار زیاد است. نه تنها از نظر فرهنگی و زیبایی شناسی ارزشمند است، بلکه دارای خواص دارویی متعددی برای سلامتی نیز هست. ترکیبات فعالی چون فلاونوئید‌ها، اسانس‌های فرار و فنل‌ها، آن را به یک گزینه‌ی طبیعی و موثر برای حفظ سلامت روان، پوست و سیستم ایمنی تبدیل کرده‌اند.

سوالات متداول مقاله فواید گل سرخ: