یکی از گیاهان دارویی با ارزش و پرخاصیت که در طب سنتی از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد، بوقناق یا بوقناق است. جالب است بدانید که برای درمان و پیشگیری از بیماریهای مختلف، خواص عرق بوقناق مورد توجه بسیاری از متخصصان طب سنتی قرار گرفته است. این گیاه در مناطق مختلف ایران با نامهای متفاوت شناخته میشود و دارای خواص درمانی بسیار زیادی میباشد. در مقاله امروز به بررسی خواص عرق بوقناق به طور کامل میپردازیم و عوارض استفاده، فواید و بهترین طریقه مصرف آن را بیان خواهیم کرد. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید:
1. بوقناق چیست و نامهای دیگر آن
بوقناق با نام علمی Eryngium billardieri یک گونه از گیاهان گلدار است که به خانواده چتریان (Apiarene) تعلق دارد و از محبوبترین گیاهان دارویی و همهکاره در طب سنتی محسوب میشود. بوقناق در مناطق خشک و کوهستانی ایران مانند کردستان، همدان، اصفهان و آذربایجان رشد میکند و دارای ساقهای با خارهای کوچک و گلهایی به رنگ آبی و بنفش است که به صورت خوشهای در انتهای شاخهها ظاهر میشوند.
جالب است بدانید که از گلها و برگهای این گیاه برای تهیه عرق و دمنوش بوقناق استفاده میشود. خواص عرق بوقناق بیشمار است و به همین خاطر در بین عرقیات گیاهی از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. این گیاه مقاومت خوبی در برابر شرایط سخت محیطی از خود نشان میدهد و علاوه بر این نام، با اسامی دیگری همچون چرخه، سلمکی، خارزن بابا، شوکه البیضا و شکاعی شناخته میشود. این اسامی بسته به منطقهای که گیاه بوقناق در آن رشد میکند متفاوت است و در برخی از مناطق به آن عرق زول نیز گفته میشود.
خواص عرق بوقناق
همانطور که پیشتر اشاره شد، عرق بوقناق از گیاه بوقناق به دست میآید که در بطریهای کوچک و بزرگ برای مصرف عموم در عطاریها و فروشگاههای معتبر عرضه میشود. عرق بوقناق یک مکمل همهکاره برای سلامتی بدن است و فواید بسیار زیادی دارد. طبق بررسی متخصصان طب سنتی از خواص عرق بوقناق اطلاعات بیشماری در دسترس است که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
1. خواص عرق بوقناق برای دیابت
یکی از مهمترین خواص عرق بوقناق، توانایی بالای آن در تنظیم قند خون و کمک به درمان دیابت به خصوص دیابت نوع 2 است. عرق بوقناق با تحریک ترشح انسولین و بالا بردن میزان این هورمون در بدن، سطح قند خون را در بیماران دیابتی کنترل میکند. به علاوه، مصرف عرق بوقناق به صورت منظم، نیاز به داروهای کاهنده قند خون را کاهش داده و به عنوان یک مکمل طبیعی و بدون عوارض در کنترل و تنظیم قند خون و دیابت نقش مهمی را ایفا میکند.
2. خواص عرق بوقناق برای قلب
عرق بوقناق با کاهش میزان کلسترول، تری گلیسرید و بهبود جریان خون از انسداد عروق جلوگیری کرده و به حفظ سلامت قلب کمک میکند. همچنین، عرق بوقناق با تنظیم فشار خون، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
3. کمک به پاکسازی کبد
همانطور که میدانید، کبد یکی از عضوهای حیاتی در بدن است که با تولید صفرا با هدف هضم چربیها و ذخیره انرژی در قالب گلیکوژن به دفع مواد سمی و تصفیه خون از بدن کمک میکند. خواص عرق بوقناق در سمزدایی و تقویت کبد نیز بسیار چشمگیر است و با افزایش تولید صفرا و بهبود جریان سریع آن در کبد در دفع سموم و کاهش التهابات کبدی نقش موثری را ایفا میکند.
خبر خوشحالکننده این که آن دسته افرادی که از مشکلات کبدی مانند کبد چرب رنج میبرند، میتوانند از خواص عرق بوقناق برای بهبود عملکرد کبد خود بهرهمند شوند.
4. خواص عرق بوقناق برای گوارش
عرق بوقناق علاوه بر کاهش اشتها، به بهبود عملکرد دستگاه گوارش نیز کمک میکند. این عرق با افزایش ترشحات گوارشی و کمک به هضم غذاها، به کاهش مشکلات گوارشی مانند نفخ، سوءهاضمه و دل درد کمک کرده و برای کسانی که از یبوست رنج میبرند نیز یک داروی شفابخش است.
5. خواص عرق بوقناق برای کاهش وزن
خواص عرق بوقناق فقط محدود به مواردی که ذکر کردیم، نیست. این عرق معجزهآسا و در عین حال گیاهی، یک محصول طبیعی برای کاهش وزن و لاغری است که با بالا بردن سوخت و ساز و کاهش اشتها، به فرآیند چربیسوزی و لاغری کمک میکند.
شما میتوانید با مصرف منظم و در حد اعتدال عرق بوقناق در کنار یک رژیم غذایی سالم و ورزش، معجزات شگفت انگیز این عرق را به چشم ببینید.
6. مفید برای پوست
عرق بوقناق به دلیل خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدان بالای خود، در بهبود مشکلات پوستی مانند آکنه و جوش بسیار مفید است. این عرق گیاهی با تنظیم چربیهای پوست و سم زدایی از بدن باعث شفافیت پوست شده و در تسکین التهابات پوستی و بهبود زخمها نقش مهمی ایفا میکند.
7. خواص عرق بوقناق برای تیروئید
یکی دیگر از خواص عرق بوقناق، تاثیر مهم و بالای آن بر غده تیروئید است. گیاه بوقناق و به تبع، عرق آن با متعادل ساختن هورمونهای تیروئید، به بهبود شرایط و علائم افرادی که از کمکاری و پرکاری تیروئید رنج میبرند کمک میکند. اگر دچار اختلالات تیروئیدی هستید، توصیه میشود که در کنار مصرف دارو و با مشورت پزشک متخصص از عرق بوقناق برای بهبود عملکرد تیروئید خود بهرهمند شوید.
8. مفید برای سیستم ایمنی بدن
عرق بوقناق دارای خواص ضد التهاب و آنتیاکسیدانی بسیار بالایی است که این موضوع علاوه بر کاهش التهابات، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. شما میتوانید با خوردن عرق بوقناق اصل از یک داروی طبیعی برای محافظت از بدن در برابر انواع بیماریهای مزمن و التهابی کمک بگیرید.
9. خواص عرق بوقناق برای کمخونی
یکی دیگر از خواص عرق بوقناق درمان کمخونی است. براساس تحقیقاتِ متخصصان طب سنتی، عرق بوقناق میزان گلبولهای قرمز خون را افزایش داده و با بهبود گردش خون میتواند به افرادی که از کمخونی رنج میبرند کمک کند. مصرف منظم این عرق گیاهی باعث افزایش سطح هموگلوبین و تامین بهتر اکسیژن در بدن میشود.
عرق بوقناق را چه موقع بخوریم؟
زمان مصرف عرق بوقناق با توجه به نوع بیماری و هدف شما از مصرف آن متفاوت است. در ادامه به بهترین زمان مصرف این عرق براساس نوع بیماری اشاره خواهیم کرد:
زمان مصرف عرق بوقناق برای دیابت
مصرف عرق بوقناق در مورد افراد دیابتی به عوامل مختلفی از جمله قند خون ناشتا، حال بیمار و روند بیماری فرد دیابتی بستگی دارد. بهترین زمان استفاده از خواص عرق بوقناق برای افراد دیابتی در وعده صبح و بعد از اندازه گیری قند خون ناشتا است.
اگر قند خون شما بین 100 تا 200 است، خوردن روزانه 2 تا 4 استکان مجاز است. اما اگر قند خون شما بالاتر از این میزان است، بیشتر از یک استکان توصیه نمیشود.
زمان مصرف عرق بوقناق برای پاکسازی کبد، کاهش وزن و تیروئید
اگر میخواهید از خواص عرق بوقناق برای پاکسازی کبد خود استفاده کنید، با مشورت پزشک متخصص طب سنتی، مصرف این عرق در وعده صبح و به صورت ناشتا میتواند بهترین تاثیر را داشته باشد. همچنین، برای کاهش وزن و بهبود عملکرد تیروئید نیز شما میتوانید به طور روزانه و ترجیحا صبحها از عرق بوقناق استفاده کنید.
زمان مصرف عرق بوقناق برای مشکلات گوارشی
اگر از بیماری کولیت و سایر ناراحتیهای گوارشی رنج میبرید، بهترین زمان مصرف این عرق یک استکان قبل از غذا و نصف استکان پس از پایان وعده غذایی است. اما اکیدا توصیه میکنیم که این عرق را بیشتر از 2 الی 4 استکان بیشتر در طول روز مصرف نکنید.
طریقه مصرف عرق زول یا بوقناق
همانطور که گفتیم، عرق زول یکی دیگر از نامهای عرق بوقناق است. جهت بهرهمندی از خواص عرق بوقناق، شما میتوانید آن را به صورت خالص و یا به صورت دمنوش میل کنید. بهتر است عرق زول را با آب گرم ترکیب کرده و آن را به صورت جوشانده یا دمنوش نوش جان کنید.
مصرف عرق زول به صورت ناشتا خواص بسیار زیادی دارد. با این حال، شما میتوانید با مشورت و مطرح کردن بیماری و مشکل خود با متخصص طب سنتی این عرق پرخاصیت را روزانه به دفعات مختلف 2 الی 3 بار تقسیم کرده و یک استکان (100 سیسی) از آن را نیم ساعت قبل از وعده غذایی میل کنید. این روش مصرف به جذب بهتر خواص عرق بوقناق در بدن کمک میکند و تاثیرات مثبت آن را افزایش میدهد.
چگونه عرق بوقناق اصل را تشخیص دهیم؟
تشخیص عرق بوقناق یکی از دغدغههای اصلی افرادیست که میخواهند از این عرق گیاهی برای درمان یا بهبود بیماریهای خود استفاده کنند. اما تشخیص عرق بوقناق اصل، کار بسیار دشواری است. با این حال، چندین نکته وجود دارد که به شما در تشخیص این موضوع کمک میکند.
عرق بوقناق اصل شفاف و بدون رسوب است، بوی گیاهی ملایم و طعم تلخ مایل به تند آن نشاندهنده کیفیت بالاست و برای بهرهگیری از خواص عرق بوقناق، بهتر است آن را از فروشگاههای معتبر و عطاریهای شناخته شده تهیه کنید، مراکزی که اطلاعات کامل تولید و انقضا روی بسته بندیهای آن درج شده باشد.
عوارض استفاده و منع مصرف عرق بوقناق
اگرچه خواص عرق بوقناق برای سلامتی بسیار فراوان است، اما مصرف بیرویه یا نادرست آن در برخی افراد باعث ایجاد مشکلات دفع ادرار یا ایجاد عوارض، بر روی مثانه میشود. به علاوه، بوقناق را به هیچ عنوان با داروهای افت قند خون مصرف نکنید، چرا که بوقناق کاهنده قند خون است و این مسئله میتواند برای افراد دیابتی خطرناک باشد.
از این رو، اکیدا توصیه میشود که قبل از مصرف عرق بوقناق حتما میزان قند خون ناشتای خود را اندازهگیری کنید. به جز مواردی که ذکر کردیم، عرق بوقناق برای این دسته از افراد نیز منع مصرف دارد:
- زنان باردار و شیرده، زیرا مصرف عرق بوقناق باعث سقط جنین در زنان باردار و خشک شدن شیر مادران در دوران شیردهی میشود.
- افرادی که دچار افت فشار خون هستند نیز بایستی این عرق را با احتیاط و با مشورت پزشک استفاده کنند. (توصیه میشود که این دسته افراد در صورت مصرف عرق بوقناق آن را همراه با عسل و خرما نوش جان کنند.)
- مصرف عرق بوقناق در دوران قاعدگی نیز توصیه نمیشود و با افت فشار و بیحالی فرد همراه است.
آنچه از مقاله خواص عرق بوقناق آموختیم:
بوقناق یک گیاه دارویی پرخاصیت و ارزشمند است که در طب سنتی از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. خواص عرق بوقناق در محافظت از بدن در برابر انواع بیماریها بینظیر است و در تنظیم قند خون، پاکسازی کبد، بهبود عملکرد تیروئید، کاهش وزن و… نقش موثری ایفا میکند. اما در کنار فواید بوقناق باید همواره به این مسئله توجه داشت که مصرف بی رویه و نادرست آن میتواند برای بدن مشکلاتی را به وجود بیاورد. از این رو، اکیدا توصیه میشود که در صورت تمایل به مصرف منظم عرق بوقناق و داشتن بیماری زمینهای حتما آن را با مشورت پزشک و در دوزهای مناسب مصرف نمایید.
سوالات متداول:
1. آیا مصرف عرق بوقناق میتواند جایگزین مناسبی برای داروهای دیابتی باشد؟
عرق بوقناق به کنترل و تنظیم قند خون در افراد دیابتی کمک میکند. اما با این حال، نمیتواند جایگزین داروهای دیابتی باشد. از این رو، توصیه میشود که در این خصوص با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
2. بهترین زمان مصرف عرق بوقناق چه زمانی است؟
بهترین زمان مصرف عرق بوقناق به هدف و نوع بیماری شما بستگی دارد. اما معمولا توصیه میشود که جهت اثربخشی بالا، آن را در وعده صبح و یا نیم ساعت قبل از غذا مصرف کنید.
3. آیا مصرف عرق بوقناق برای همه افراد بیخطر است؟
خیر، مصرف عرق بوقناق برای افراد با فشار خون پایین، زنان باردار و شیرده توصیه نمیشود و ممکن است برای آنها عوارض و مشکلاتی را به دنبال داشته باشد. به علاوه، بیماران دیابتی نیز باید قبل از مصرف میزان قند خون ناشتای خود را اندازهگیری کنند.
منابع: