طرز تهیه سرکه انگور خانگی
طرز تهیه سرکه انگور یکی از روشهای سنتی و طبیعی است که به کمک آن میتوان از انگورهای تازه و خوش طعم، سرکهای مرغوب و با خواص فراوان تولید کرد. سرکه انگور نه تنها به عنوان یک چاشنی لذیذ در آشپزی مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه به دلیل ویژگیهای ضدباکتریایی و گوارشی، در طب سنتی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
آشنایی با مراحل دقیق طرز تهیه سرکه انگور، این امکان را فراهم میکند که هر فرد بتواند در منزل، بدون نیاز به مواد نگهدارنده و افزودنیهای صنعتی، محصولی سالم و خوشطعم داشته باشد. در این مقاله طرز تهیه سرکه انگور را با روشی آسان به شما آموزش خواهیم داد. با ما همراه باشید.
سرکه انگور چیست؟
سرکه انگور (Grape Vinegar) نوعی سرکه است که از تخمیر دو مرحلهای آب یا آبمیوه انگور سبز یا انگور زرد تهیه میشود. این سرکه محصول نهایی یک فرآیند بیولوژیکی و شیمیایی است که در آن، قندهای طبیعی موجود در انگور طی دو مرحله به اسید استیک (جوهر سرکه) تبدیل میشوند.
به دلیل ماده اولیه خود، سرکه انگور اغلب دارای رنگهای کهربایی تا قهوهای تیره (بسته به نوع انگور) و عطر و طعمی غنیتر و کمی شیرینتر از سرکههای تقطیری (مانند سرکه سفید صنعتی) است.
مواد لازم برای تهیه سرکه انگور
مواد اولیه اصلی برای تهیه سرکه انگور شامل موارد زیر میشود:
- انگور
- آب
- مخمر

بهترین نوع انگور، نوع شیرین و آبدار است تا قند کافی برای تبدیل شدن به الکل و سپس سرکه را داشته باشد. معمولاً از انگورهای ارگانیک و بدون مواد نگهدارنده استفاده میشود. مخمر نیز معمولاً روی پوست خود انگور وجود دارد و به طور طبیعی فرآیند تخمیر را آغاز میکند.
در روشهای صنعتی یا برای اطمینان بیشتر، ممکن است از مخمرهای سرکه ساز یا مایه سرکه (Mother of Vinegar) نیز استفاده شود، اما در روش سنتی نیازی به افزودن آن نیست.
طرز تهیه سرکه انگور
طرز تهیه سرکه انگور فوری دارای روشهای مختلفی است که اصلیترین تفاوت آنها در میزان افزودن آب و نوع انگور مصرفی است. در ادامه به دو روش طرز تهیه سرکه انگور سنتی و بدون آب اشاره کردهایم:
روش سنتی تهیه سرکه انگور
این روش رایجترین نوع تهیه سرکه است و معمولاً به دلیل رقیقتر بودن، برای تهیه انواع ترشی مناسب است.
مواد لازم برای تهیه سرکه انگور به روش سنتی
برای تهیه سرکه انگور به روش سنتی به مواد زیر نیاز دارید:
- انگور شیرین و سالم: ۱۰ کیلوگرم
- آب: ۱ تا ۲ لیتر (برای هر ۱۰ کیلوگرم انگور)
- ظرف پلاستیکی یا شیشهای بزرگ دهان گشاد
- توری یا پارچه نخی تمیز

طرز تهیه سرکه انگور سنتی
ابتدا انگورها را با خوشه یا بدون خوشه، به آرامی بشویید. مهم است که انگورها را بیش از حد له نکنید و نگذارید رطوبت زیادی جذب کنند. بعد از آن دانههای انگور را از خوشهها جدا کنید.
انگورها را با دست یا دستگاه آبمیوه گیری (بدون له کردن هسته) له کنید تا آب آنها خارج شود. در این مرحله نباید انگورها را پخت.
بعد از آن انگورهای له شده (همراه با پوست و هسته) را به همراه آب (در صورت نیاز) داخل ظرف تمیز ریخته و در ظرف را با یک توری یا پارچه نخی ببندید تا هوا جریان داشته باشد اما حشرات وارد نشوند. ظرف را در یک مکان نسبتاً گرم (حدود ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد) و تاریک قرار دهید.
فراموش نکنید روزی یک یا دو بار، محتویات ظرف را با یک ملاقه چوبی تمیز هم بزنید تا کپک نزند و همه قسمتها با هوا تماس پیدا کنند.
پس از چند روز، کف و حبابهایی روی سطح ظاهر میشوند که نشان دهنده شروع فرآیند تخمیر است. این مرحله حدود ۱۰ تا ۲۰ روز طول میکشد تا زمانی که تفالهها کاملاً ته نشین شوند و مایع شفاف شود.
پس از ته نشین شدن تفالهها، مایع را با استفاده از توری یا پارچه صاف کنید و تفالهها را دور بریزید. مایع صاف شده (شراب اولیه) را دوباره در یک ظرف تمیز بریزید و روی آن را فقط با پارچه بپوشانید.
قرار گرفتن در معرض هوا برای تبدیل الکل به اسید استیک (سرکه) حیاتی است. این مرحله طولانی ترین بخش کار است و حدود ۱ تا ۶ ماه طول میکشد. هر چند وقت یکبارمیتوانید سرکه را بچشید. وقتی ترشی آن به حد مطلوب رسید، فرآیند کامل شده است.
طرز تهیه سرکه انگور غلیظ (بدون آب)
طرز تهیه سرکه انگور فوری و ارگانیک برای کسانی است که سرکه بسیار قویتر، اسیدیتر و خالصتری میخواهند. این سرکه به دلیل غلظت بالا برای مصارف خوراکی و دارویی بسیار عالی است.

مواد لازم برای تهیه سرکه انگور بدون آب
برای تهیه سرکه انگور بدون آب به مواد زیر نیاز دارید:
- انگور بسیار شیرین و رسیده: به مقدار دلخواه
- ظرف مناسب
طرز تهیه سرکه انگور بدون آب
ابتدا انگورها را شسته و بگذارید کاملاً خشک شوند. انگورها را له کرده و فقط آب خالص آنها را جدا کنید. در این روش، بر خلاف روش سنتی، تفاله، پوست و هسته بلافاصله جدا میشوند.
اگر میخواهید سرکه قویتری داشته باشید، میتوانید آب انگور را به آرامی بجوشانید تا کمی غلیظتر شود. آب انگور خالص و غلیظ شده را در ظرف ریخته و ظرف را در دمای اتاق قرار دهید و روی آن را با پارچه بپوشانید.
پس از گذشت چند ماه و زمانی که سرکه به ترشی مطلوب رسید، آن را صاف کرده و در بطریهای تمیز نگهداری کنید.
نکات بهتر شدن سرکه انگور
برای تهیه یک سرکه انگور عالی، شفاف خوشطعم و باکیفیت، توجه به جزئیات زیر در تمام مراحل کار بسیار اهمیت دارد:
بهداشت و ظروف
مهمترین عامل موفقیت در طرز تهیه سرکه انگور، رعایت بهداشت است. هرگونه باکتری یا آلودگی غیرضروری میتواند باعث کپک زدن یا تولید الکل ناخواسته شود. تمام ظروف، ملاقهها و دستهای خود را کاملاً بشویید و خشک کنید.

فضای خالی
ظرف سرکه را تا لبه پر نکنید. حدود یک چهارم ظرف باید خالی بماند تا فضای کافی برای کف کردن، بالا آمدن تفالهها و جریان هوا وجود داشته باشد.
دمای ثابت و مناسب
دمای ایده آل برای تخمیر بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد است. نوسانات دمایی زیاد میتواند به مخمرها آسیب بزند و فرآیند را کند کند.
تاریکی
ظرف سرکه را در مکان خنک و محلی تاریک و دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. نور خورشید باعث کاهش فعالیت باکتریهای سرکهساز میشود.
جریان هوا
در تمام مراحل، به ویژه در مرحله دوم (تبدیل الکل به سرکه)، باید هوا به راحتی با مایع در تماس باشد. استفاده از یک پارچه نخی یا توری برای پوشاندن دهانه ظرف ضروری است.
صبر و زمان بندی
طرز تهیه سرکه انگور نیازمند صبر است. عجله نکنید. معمولاً یک سرکه باکیفیت به حداقل ۳ تا ۶ ماه زمان نیاز دارد تا کاملاً برسد و طعم آن متعادل شود.
صاف کردن در زمان مناسب
پس از پایان تخمیر الکلی (زمانی که دیگر کف نمیکند و تفالهها ته نشین شدهاند)، باید مایع را صاف کنید. نگه داشتن تفالهها برای مدت طولانی باعث کدر شدن و بد طعم شدن سرکه میشود.

نگهداری و شفاف سازی
پس از آماده شدن سرکه و رسیدن به ترشی مطلوب، آن را در بطریهای شیشهای تیره رنگ با درب محکم نگهداری کنید تا از ورود هوا جلوگیری شود و سرکه بیش از حد ترش نشود.
شفاف سازی
اگر سرکه شما کدر است، میتوانید آن را به حال خود بگذارید تا رسوبات ته نشین شوند و سپس به آرامی قسمت شفاف بالایی را جدا کنید. همچنین میتوانید سرکه را چند بار از کاغذ صافی یا پارچه متراکم عبور دهید.
شرایط دمایی و نگهداری سرکه انگور
بهترین گزینه برای نگهداری سرکه انگور، بطریهای شیشهای که به خوبی بسته میشوند و در مکان تاریک قرار میگیرند میباشد. همچنین سرکه انگور باید در محیطی خنک و دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شود.
شرایط دمایی نیز بیشتر مربوط به فرآیند تخمیر تا نگهداری نهایی است. برای مرحله تخمیر، دمای ۲۵ درجه سانتی گراد ایده آل است زیرا دمای بالاتر باعث کپک زدن و دمای پایینتر مانع تخمیر مناسب میشود. به طور خلاصه، سرکه انگور آماده شده باید در بطری شیشهای دربسته و در مکانی خنک و تاریک نگهداری شود.
آنچه از مقاله طرز تهیه سرکه انگور آموختیم:
طرز تهیه سرکه انگور خانگی بیش از یک فرآیند آشپزی، یک هنر دیرینه و نیازمند صبر و دقت است. مواد اولیه این معجزه طبیعی بسیار ساده بوده و شامل انگور، مخمرهای طبیعی و زمان است.
چه روش سنتی با تفاله را برای تهیه سرکهای قوی و مناسب ترشی انتخاب کنید و چه روش بدون آب را برای سرکهای غلیظتر و تیرهتر، رمز موفقیت شما در رعایت چند اصل اساسی نهفته است که در این مقاله در مورد آن توضیح دادیم. با این وجود اگر فرصت کافی برای تهیه سرکه انگور ندارید، می توانید از فروشگاه های معتبر همچون کشاورز خرید سرکه انگور را انجام دهید.
سوالات متداول مقاله طرز تهیه سرکه انگور:
1- آیا باید در روش سنتی از آب استفاده کنم؟
استفاده از ۱ تا ۲ لیتر آب اختیاری است، اما روش غلیظ بدون آب نیز ممکن است.
2- علت تلخی احتمالی سرکه چیست؟
تلخی اغلب به دلیل شکستن بیش از حد هستههای انگور در هنگام له کردن ایجاد میشود.
3- بهترین دما برای مرحله تخمیر سرکهای (تبدیل الکل به اسید) چقدر است؟
دمای ۲۲ تا ۲۸ درجه سانتیگراد برای تهیه سرکه انگور ایده آل است و محل باید گرم و تاریک باشد.
منبع: