اثرات چربی رژیم غذایی همواره بر سلامتی بحث برانگیز است، اما در این میان بعضی از چربیها مانند روغن زیتون فواید زیادی برای سلامتی دارند، زیرا سرشار از چربیهای تک اشباع سالم و آنتی اکسیدان میباشند. این روغن، همچنین دارای خواص ضد التهابی میباشد. در این مقاله در مورد خواص این روغن مطالب مفیدی را خواهیم آموخت. تا انتها با ما همراه باشید.
ارزش غذایی و ویتامینهای روغن زیتون
روغن زیتون فرابکر سرشار از چربیهای مفید برای قلب، همراه با ویتامینهای E و K است. یک قاشق غذاخوری (حدود 14 گرم) از این روغن حاوی مواد مغذی زیر است:
- کالری: 119
- ویتامین E: سیزده درصد از ارزش روزانه
- ویتامین K: هفت درصد از ارزش روزانه
- چربی اشباع شده: 14 درصد از کل کالری
- چربی تک غیراشباع: 73 درصد از کل کالری (بیشتر اسید اولئیک)
- چربی غیراشباع چندگانه: 11 درصد از کل کالری
خاصیت روغن زیتون برای بدن
روغن زیتون، منبع عالی از آنتیاکسیدانها است. این ترکیبات، به مبارزه با التهاب و بیماریهای مزمن کمک میکنند. آنتی اکسیدانهای اصلی این روغن شامل اولئوکانتال ضد التهابی و همچنین اولئوروپئین است. فایده این مواد این است که از کلسترول بد یا ال دی ال در برابر اکسیداسیون محافظت میکند. از خواص این روغن برای بدن به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
1. سرشار از چربیهای تک غیراشباع سالم
روغن زیتون، روغن طبیعی استخراج شده از زیتون، میوه درخت زیتون است. حدود 14 درصد از آن را چربی اشباع شده تشکیل میدهد، در حالی که 11 درصد آن چربی چند غیراشباع است، مانند اسیدهای چرب امگا 6 و امگا 3.
اما اسید چرب غالب در آن یک چربی تک غیراشباع به نام اسید اولئیک است، که 73 درصد از کل روغن را تشکیل میدهد. مطالعات نشان میدهد که اسید اولئیک التهاب را کاهش میدهد و حتی ممکن است اثرات مفیدی بر روی ژنهای مرتبط با سرطان داشته باشد.
روغن زیتون از روغن نارگیل نیز سالمتر است، زیرا سرشار از چربیهای خوب (چربی غیراشباع چندگانه) میباشد. چربیهای تک غیراشباع نیز در برابر حرارت بالا کاملاً مقاوم هستند و روغن زیتون فرابکر را به گزینهای سالم برای پخت و پز تبدیل میکند.
2. سرشار از آنتی اکسیدان
روغن زیتون حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است. این روغن مغذی، جدا از اسیدهای چرب مفید، حاوی مقادیری از ویتامین E و K است؛ این روغن سرشار از آنتی اکسیدانهای قوی نیز هست. این آنتی اکسیدانها از نظر بیولوژیکی فعال هستند و ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را کاهش دهند.
آنها همچنین با التهاب مبارزه کرده و به محافظت از کلسترول خون شما در برابر اکسیداسیون کمک میکنند. (دو مزیتی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد)
3. مفید برای کاهش وزن
مصرف بیش از حد چربی باعث افزایش وزن میشود. با این حال، مطالعات متعدد رژیمهای غذایی غنی از این روغن ، با اثرات مطلوب بر وزن بدن مرتبط هستند.
در یک مطالعه 30 ماهه بر روی بیش از 7000 دانشجوی اسپانیایی، ثابت شد که مصرف مقدار زیادی از آن با افزایش وزن ارتباطی نداشت. علاوه بر این، یک مطالعه سه ساله روی 187 شرکت کننده نشان داد که رژیم غذایی غنی از این روغن با افزایش سطح آنتی اکسیدانها در خون و همچنین کاهش وزن مرتبط است.
خواص روغن زیتون برای درمان بیماریها
روغن زیتون برای درمان انواع بیماریها مفید شناخته شدهاست. از جمله خواص آن برای درمان بیماریها به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
مبارزه با بیماریهای التهابی
تصور میشود التهاب مزمن عامل اصلی بیماریهایی مانند سرطان، بیماری قلبی، سندرم متابولیک، دیابت نوع 2، آلزایمر، آرتریت و حتی چاقی باشد. روغن زیتون، میتواند التهاب را کاهش دهد. اثرات ضد التهابی اصلی این روغن، توسط آنتی اکسیدانها انجام میشود. در میان آنها اولئوکانتال، مشابه ایبوپروفن، که یک داروی ضد التهاب است، عمل میکند.
برخی از دانشمندان تخمین میزنند که اولئوکانتال موجود در 3/4 قاشق غذاخوری (50 میلی لیتر) روغن زیتون فوق بکر اثری مشابه 10 درصد از دوز مصرفی ایبوپروفن برای بزرگسالان دارد.
تحقیقات همچنین نشان میدهد که اسید اولئیک، اسید چرب اصلی در این روغن، میتواند سطوح نشانگرهای التهابی مهم مانند پروتئین واکنشی C را کاهش دهد.
یک مطالعه دیگر همچنین نشان داد که آنتی اکسیدانهای این روغن میتوانند برخی از ژنها و پروتئینهایی را که باعث التهاب میشوند، مهار کنند.
جلوگیری از سکته مغزی
سکته مغزی به دلیل اختلال در جریان خون به مغز شما به دلیل لخته شدن خون یا خونریزی ایجاد میشود. در کشورهای توسعه یافته، پس از بیماری قلبی، سکته مغزی دومین علت شایع مرگ و میر است.
رابطه بین روغن زیتون و خطر سکته مغزی به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفتهاست. یک بررسی بزرگ از مطالعات روی 841,000 نفر نشان داد که روغن زیتون تنها منبع چربی تک غیراشباع است که با کاهش خطر سکته و بیماری قلبی مرتبط است.
در بررسی دیگری که روی 140,000 شرکتکننده انجام شد، کسانی که این روغن را مصرف میکردند در مقایسه با کسانی که آن مصرف نمیکردند در معرض خطر بسیار کمتری برای سکته بودند.
برطرف شدن یبوست
ریختن روغن زیتون در ناف باعث برطرف شدن یبوست میشود. استفاده از این روغن درناف باعث تحریک رودهها و حرکات منظم آنها و در نهایت منجر به دفع آسانتر میگردد. همچنین استفاده از روغن زیتون مالشی بر روی بدن همراه با ماساژ، باعث کاهش حجم چربی و افزایش چربی سوزی میشود.
محافظت در برابر بیماریهای قلبی
بیماری قلبی شایعترین علت مرگ و میر در جهان است. مطالعات مشاهدهای که چند دهه پیش انجام شد نشان داد که بیماری قلبی در کشورهای مدیترانه کمتر شایع است.
این موضوع، منجر به تحقیقات گستردهای در مورد رژیم غذایی مدیترانهای شد که اکنون نشان داده شدهاست که به طور قابل توجهی خطر بیماری قلبی را کاهش میدهد.
روغن زیتون فرابکر یکی از اجزای کلیدی این رژیم است که به طرق مختلف در برابر بیماریهای قلبی محافظت میکند. این روغن از طرق زیر بدن را در برابر بیماریهای قلبی محافظت میکند:
- کاهش التهاب
- بهبود پوشش رگهای خونی
- جلوگیری از لخته شدن بیش از حد خون
- محافظت از کلسترول بد در برابر اکسیداسیون
جالب توجه است که تحقیقات، نشان دادهاند، که این روغن، فشار خون را کاهش میدهد. این عامل یکی از قویترین عوامل خطر برای بیماری قلبی و مرگ زودرس است. در مطالعه دیگری، نیز، روغن زیتون نیاز به داروهای فشار خون را تا 48 درصد کاهش داد.
اگر بیماری قلبی، سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا هر عامل خطر عمده دیگری دارید، بهتر است، مقدار زیادی روغن زیتون فرابکر را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
پیشگیری از آلزایمر
بیماری آلزایمر شایعترین بیماری تخریب کننده عصبی در جهان است. یکی از ویژگیهای کلیدی آن تجمع پلاکهای به اصطلاح بتا آمیلوئید در داخل سلولهای مغز شماست. یک مطالعه روی موشها نشان داد که مادهای در این روغن وجود دارد که میتواند به حذف این پلاکها کمک کند.
علاوه بر این، یک مطالعه انسانی نشان داد که یک رژیم غذایی غنی از روغن زیتون برای عملکرد مغز مفید است. البته تحقیقات بیشتری در مورد تأثیر روغن زیتون بر آلزایمر مورد نیاز است.
کاهش خطر دیابت نوع 2
به نظر میرسد این روغن در برابر دیابت نوع 2 بسیار محافظت کننده است. چندین مطالعه روغن زیتون را با اثرات مفید بر قند خون و حساسیت به انسولین مرتبط میدانند.
یک کارآزمایی بالینی بر روی 418 فرد سالم اخیراً اثرات محافظتی این روغن را بر دیابت نوع ۲ تأیید کرد. در این مطالعه، رژیم غذایی غنی از روغن زیتون خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا بیش از 40 درصد کاهش داد.
مبارزه با سرطان
سرطان یکی از شایعترین علل مرگ و میر در جهان است. مردم کشورهای مدیترانهای کمتر در معرض خطر ابتلا به برخی سرطانها هستند و بسیاری از محققان معتقدند که مصرف روغن زیتون در این کشورها، ممکن است دلیل آن باشد.
آنتی اکسیدانهای موجود در این روغن میتوانند آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکالهای آزاد را که عامل اصلی سرطان است، کاهش دهند. بسیاری از مطالعات لوله آزمایش نشان میدهند که ترکیبات موجود در روغن زیتون میتوانند با سلولهای سرطانی مبارزه کنند.
تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا این روغن در واقع خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهد مورد نیاز است.
درمان آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که با مفاصل تغییر شکل یافته و دردناک مشخص میشود. اگرچه علت دقیق آن به خوبی شناخته نشده است، اما سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به سلولهای طبیعی حمله میکند. به نظر میرسد مکملهای این روغن نشانگرهای التهابی را بهبود بخشیده و استرس اکسیداتیو را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید کاهش میدهد.
روغن زیتون زمانی که با روغن ماهی که منبع اسیدهای چرب امگا 3 ضد التهابی است ترکیب شود، بسیار مفید به نظر میرسد. در یک مطالعه، روغن زیتون و ماهی به طور قابل توجهی قدرت انقباض دست، درد مفاصل و انقباض صبحگاهی را در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید بهبود بخشید.
مبارزه با سرطان معده
روغن زیتون حاوی بسیاری از مواد مغذی است که میتوانند باکتریهای مضر را مهار کنند یا از بین ببرند. یکی از این باکتریها هلیکوباکتر پیلوری است که در معده شما زندگی میکند و میتواند باعث زخم و سرطان معده شود.
مطالعات لوله آزمایش نشان دادهاست که روغن زیتون فوق بکر با هشت سویه از این باکتری مبارزه میکند که سه مورد از آنها به آنتی بیوتیکها مقاوم هستند. یک مطالعه بر روی انسانها نشان داد که مصرف 30 گرم روغن زیتون فوق بکر به صورت روزانه، میتواند عفونت هلیکوباکتر پیلوری را در 10 تا 40 درصد از افراد در کمتر از دو هفته از بین ببرد.
چه مقدار روغن زیتون در روز میتوانیم مصرف کنیم؟
روغن زیتون یک افزودنی سالم به رژیم غذایی است و خواص زیادی برای سلامتی دارد. اما برای دریافت خواص آن مقدار مناسبی از آن باید در رژیم غذایی گنجانده شود. از آنجایی که این روغن نوعی چربی است نسبت به سایر درشت مغذیها کالری بیشتری نیز دارد، بنابراین باید مقدار مناسبی از آن در طول روز مصرف شود.
معمولا مقدار مناسب مصرف این روغن در طول روز یک تا دو قاشق غذاخوری است.
آیا روغن زیتون تاریخ انقضا دارد؟ + نحوه نگهداری روغن زیتون
بررسی کیفیت روغن زیتون به دلیل اکسیداسیون آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. قبل از خرید این روغن به تاریخ تولید و انقضای آن توجه کنید. سعی کنید آن را ۱۸ تا نهایتا ۲۴ ماه پس از خرید استفاده کنید.
نور مانند گرما عاملی است که ماندگاری این روغن را کاهش میدهد. بنابراین، بهتر است روغن را در مکانی تاریک، مانند پشت کمد یا انباری نگهداری کنید. همچنین به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض هر نوع نور، که شامل لامپهای فلورسنت و همچنین نور خورشید میشود، بسیار مهم است.
کارشناسان معتقدند که روغن زیتون در یخچال نیز نباید بماند. نوسانات دما میتواند باعث تراکم و شکسته شدن آن میشود. علاوه بر این، هنگامی که روغن زیتون در معرض دمای پایین یخچال قرار میگیرد، بسته و غلیظ شده و استفاده از آن را دشوار کرده و رایحه سبز میوهای و تازه آن نیز در صورت نگهداری در یخچال کاهش مییابد.
آنچه از مقاله خواص روغن زیتون آموختیم:
استفاده از روغن زیتون باکیفیت، به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدانهای قوی، برای قلب، مغز، مفاصل و موارد دیگر مفید است. در واقع، ممکن است سالمترین چربی روی کره زمین باشد. خرید نوع مناسب آن بسیار مهم است، به همین دلیل، مطمئن شوید که نوع مناسب آن را دریافت میکنید.
سوالات متداول:
1. مهم ترین خاصیت روغن زیتون چیست؟
از مهمترین فواید این روغن، خاصیت آن برای پیشگیری از سکته قلبی و مغزی میباشد. خاصیت این روغن برای رفع التهابات و درمان آرتریت روماتوئید نیز به اثبات رسیدهاست.
2. آیا روغن زیتون برای کاهش وزن مفید است؟
مصرف متعادل آن به دلیل وجود چربیهای سالم برای کاهش وزن مفید است. البته نباید فراموش شود که به دلیل کالری بالای آن باید در حد متعادل و منطقی استفاد شود.
منابع: healthline.com