روغن زیتون خوراکی و روغن کنجد دو نوع روغن مایع محبوب هستند که از گیاهان مختلف به دست میآیند. این دو روغن به دلیل ویژگیهای غنی خود، توجه زیادی در سراسر جهان برای استفاده در طبخ و پخت و پز به خود جلب کرده و به عنوان یک انتخاب سالم برای تهیه دسرها و سالادها شناخته شدهاند. هر دو روغن دارای خواص ضد التهابی، ضد اکسیدان و سرشار از ویتامینها و مواد معدنی هستند که به سلامتی بدن کمک میکنند. در این مقاله به مقایسه روغن زیتون با روغن کنجد خواهیم پرداخت و خواهیم گفت کدام برای انتخاب بهتر است؟ روغن زیتون یا روغن کنجد؟ تا انتها با ما همراه باشید.
مقایسه ارزشهای غذایی روغن زیتون با روغن کنجد
برای اینکه تصمیم بگیریم روغن زیتون یا روغن کنجد را انتخاب کنیم، در درجهی اول باید آنها را از نظر سلامتی بررسی کنیم. روغن زیتون بکر و روغن کنجد اصل هر دو دارای فواید بسیاری برای سلامتی بدن هستند، اما وقتی به تحلیل ارزش غذایی آنها میپردازیم، تفاوتهایی را مشاهده میکنیم.
روغن زیتون خوراکی به عنوان یک منبع بسیار خوب اسیدهای چرب اشباع نشده از خانواده اسیدهای چرب مانند اسید اولئیک شناخته میشود. این اسیدهای چرب میتوانند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) کمک کنند. از طرف دیگر، روغن کنجد حاوی اسیدهای چرب اشباع و چند غیر اشباع مانند اسید لینولئیک است که میتواند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند.
هر دو روغن حاوی ویتامین E و فولات هستند که به حفظ سلامتی پوست، موها و ناخنها کمک شایانی میکنند. ویتامین E یک آنتیاکسیدان قوی است که از سلولهای بدن در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد محافظت میکند. همچنین، فولات یا ویتامین B9 برای تولید و نگهداری سلولهای جدید، به ویژه در دوران رشد و بارداری، حیاتی است.
تفاوت روغن زیتون با روغن کنجد
تفاوتهای اساسی بین روغن زیتون و روغن کنجد در محتوا و همچنین طعم و مزه آنها وجود دارد. روغن زیتون از میوه زیتون به دست میآید و دارای طعم تلخ و ملایمی است، در حالی که روغن کنجد از دانه کنجد به دست میآید و دارای طعم آجیلی و خاصی است.
روغن زیتون حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده اصلی مانند اسید اولئیک و لینولئیک است که میتواند به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کند. در همین حال، روغن کنجد همانند ارده کنجد حاوی اسیدهای چرب اشباع و چند غیر اشباع مانند اسید لینولئیک است که باز هم به بهبود سلامت قلب و عروق کمک میکند. تفاوتهای کوچک بین این دو میتواند در انتخاب مناسب روغن زیتون یا روغن کنجد برای هر فرد کمک کند.
در نهایت برای اینکه تصمیم بگیریم روغن زیتون یا روغن کنجد را انتخاب کنیم، باید به خواص سلامتی هردوی آنها توجه کنیم. در ادامه خواص هر یک از این مواد غذایی به صورت جداگانه آورده شده است:
خواص سلامتی روغن زیتون
روغن زیتون به خاطر فواید بسیاری که دارد، به عنوان یکی از سالمترین روغنهای گیاهی شناخته میشود.
برخی از خواص سلامتی روغن زیتون عبارتند از:
- کاهش خطر بیماریهای قلبی: مصرف منظم روغن زیتون میتواند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) کمک کند و منجر به کاهش خطر بیماریهای قلبی شود.
- خواص ضد التهابی: روغن زیتون حاوی ترکیباتی مانند اولئوکانتال است که خواص ضد التهابی دارند و میتوانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند.
- آنتیاکسیدانهای قوی: روغن زیتون غنی از آنتیاکسیدانها مانند ویتامین E است که میتوانند به مبارزه با آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد کمک کنند و به محافظت از سلولهای بدن بپردازند.
- سلامت پوست و مو: مصرف روغن زیتون میتواند به بهبود سلامت پوست و مو کمک کند و از خشکی و آسیبهای ناشی از آفتاب محافظت نماید.
خواص سلامتی روغن کنجد
روغن کنجد نیز دارای فواید بسیاری برای سلامتی است.
برخی از خواص سلامتی و درمانی روغن کنجد عبارتند از:
کاهش فشار خون: روغن کنجد به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب اشباع و چند غیر اشباع میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
بهبود سلامت پوست: روغن کنجد حاوی ویتامین E و دیگر آنتیاکسیدانها است که میتوانند به حفظ سلامت و نرمی پوست کمک کنند.
تقویت استخوانها: روغن کنجد حاوی کلسیم و دیگر مواد معدنی است که میتوانند به تقویت استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان کمک کنند.
کاهش التهاب: روغن کنجد دارای خواص ضد التهابی است که در کاهش التهاب و درد بدن موثر است.
کاربردها و محدودیتهای این دو روغن در آشپزی
روغن زیتون و روغن کنجد هر دو در آشپزی کاربردهای متعددی دارند. روغن زیتون به دلیل طعم ملایم و تلخی که دارد، برای پخت و پز مخصوصاً در غذاهای مدیترانهای و ایتالیایی استفاده میشود. این روغن به دلیل نقطه دود پایین، برای تفت دادن در دمای پایین و تهیه سالاد و سس مناسبتر است. اما، روغن کنجد با طعم خاص و ملایمی که دارد، معمولاً برای تفت دادن و سرخ کردن مواد غذایی در دمای بالاتر استفاده میشود.
نقطه دود و دمای سوخت روغنها در انتخاب نوع استفاده آنها در آشپزی بسیار مهم است. روغن زیتون دارای نقطه دود پایینتری است که برای تفت دادن مناسبتر است، در حالی که روغن کنجد دارای نقطه بالاتری است که ممکن است برای طبخ در حرارت متوسط تا بالا مناسبتر باشد. باید توجه داشت که از روغن زیتون نباید برای پخت بلند مدت در حرارت بالا استفاده کرد زیرا ممکن است مواد مفید آن تخریب شود. از طرفی، روغن کنجد به دلیل حساسیت به حرارت بالا، برای پخت طولانی مدت نیز مناسب نیست.
نکات مصرف و نگهداری روغنها
اینکه روغن زیتون یا روغن کنجد را انتخاب کنیم، یک انتخاب شخصی است؛ اما نکته مهم اینجاست که برای بهرهمندی از خواص این روغنها، باید نکاتی را در مصرف و نگهداری آنها رعایت کرد:
1. نگهداری در دمای مناسب: هر دو روغن زیتون یا روغن کنجد باید در دمای خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند تا از اکسیداسیون و خرابی آنها جلوگیری شود.
2. استفاده از ظروف مناسب: بهتر است این روغنها در ظروف شیشهای تیره یا فلزی نگهداری شوند تا از نفوذ نور و هوا جلوگیری شود.
3. مصرف در حد متعادل: مصرف متعادل این روغنها میتواند به بهرهمندی از خواص درمانی آنها کمک کند، اما مصرف بیش از حد هر نوع روغنی میتواند مضر باشد.
4. نگهداری در دمای مناسب: برای حفظ خواص مفید روغنها، بهتر است از آنها در دماهای مناسب استفاده شود. روغن زیتون برای پخت و پز در دماهای کم تا متوسط مناسب است، در حالی که روغن کنجد میتواند در دماهای بالاتر نیز استفاده شود.
آنچه از مقاله روغن زیتون یا روغن کنجد آموختیم:
در پاسخ به این سوال که روغن زیتون بهتر است یا روغن کنجد میتوان نتیجه گرفت که برای سرخ کردن سبزیها و غذاها، استفاده از روغنهایی نظیر کنجد مناسبتر است. این روغنها دارای خواص اسیدهای چرب نیمهاشباع و آنتیاکسیدانی بالا هستند که به حفظ سلامت قلب و عروق کمک میکنند و از سوختن سریع سبزیها جلوگیری میکنند. روغن زیتون دارای نقطه دود پایین و روغن کنجد دارای نقطه دود بالا است که باید در هنگام سرخ کردن به آن توجه کرد. از این رو، انتخاب یکی از این دو روغن بستگی به طعم و مزه مورد نظر و همچنین نیاز به تنوع در طبخ غذاها دارد.
سوالات متداول:
1. آیا مصرف روغن زیتون و روغن کنجد به کاهش وزن کمک میکند؟
هر دو روغن زیتون و روغن کنجد حاوی اسیدهای چرب سالم و مفید برای بدن هستند که میتوانند در کاهش التهاب و بهبود متابولیسم نقش داشته باشند. مصرف متعادل این روغنها میتواند بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم باشد که به کاهش وزن کمک میکند. با این حال، نباید فراموش کرد که این روغنها کالری بالایی نیز دارند و مصرف بیش از حد آنها میتواند منجر به افزایش وزن شود.
2. آیا مصرف روغن کنجد برای افرادی که آلرژی دارند ایمن است؟
اگرچه روغن کنجد به طور کلی ایمن است، اما برخی افراد ممکن است به دانههای کنجد آلرژی داشته باشند. بنابراین، افرادی که سابقه آلرژی به کنجد دارند باید از مصرف روغن کنجد خودداری کنند یا قبل از استفاده با پزشک مشورت کنند.
3. کدام نوع روغن زیتون برای مصرف خام بهتر است؟
روغن زیتون بکر فوقالعاده (Extra Virgin) به دلیل طعم و عطر خاص و محتوای بالای آنتیاکسیدانها و ترکیبات مفید، برای مصرف خام مانند استفاده در سالادها و سسها مناسبتر است. این نوع روغن زیتون کمتر فرآوری شده و بنابراین خواص بیشتری دارد.