از زمان‌های بسیار دور، انسان‌ها به خواص شگفت‌انگیز گیاهان پی برده‌اند. یکی از این گیاهان ارزشمند، آویشن است که از دیرباز در طب سنتی برای درمان انواع بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. عسل آویشن نیز، حاصل تلاش زنبورهای عسل بر روی گل‌های این گیاه معطر، گنجینه‌ای از خواص درمانی است که از گذشته تا کنون مورد توجه بشر بوده است. در این مقاله، به بررسی خواص عسل آویشن و کاربردهای متنوع آن در طب سنتی و مدرن خواهیم پرداخت. تا انتها با ما همراه باشید.
عسل آویشن چیست؟
عسل آویشن یکی از عسل‌های پر‌طرفدار در ایران است که محبوبیت خاصی در بین همگان دارد. این عسل از زنبورهایی به‌دست می‌آید، که بر روی گل‌های آویشن نشسته و از شهد آن استفاده می‌کنند. رنگ عسل آویشن قرمز کهربایی بوده و تیرگی یا روشنی آن به نوع منطقه‌ای که عسل از آن برداشت می‌شود بستگی دارد.
این نوع عسل بوی تندی شبیه فلفل و میخک دارد. عسل آویشن، به دلیل خواص فراوانی که برای درمان انواع بیماری دارد، معروف بوده و طرفداران زیادی دارد. برای شناخت این محصول، خواص عسل آویشن را مورد بررسی قرار داده و در مورد آن مطالب بیشتری می‌آموزیم.
ارزش غذایی عسل آویشن
عسل آویشن، حاوی انواع مواد مغذی است. یک قاشق غذاخوری یا 20 گرم عسل آویشن، حاوی انواع مواد مغذی زیر است:
- کالری: 61
- چربی: 0 گرم
- پروتئین: 0 گرم
- کربوهیدرات: 17 گرم
- ریبوفلاوین: 1٪ از ارزش روزانه
- مس: 1% از ارزش روزانه
عسل آویشن چیست؟
عسل آویشن، عسلی است که از گل‌های گیاهان آویشن به دست می‌آید. این عسل، سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدان بوده و خواص ضد باکتریایی دارد. عسل آویشن، می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل در مدیریت دیابت نقش داشته باشد.
مشخصات عسل آویشن
رنگ عسل آویشن بر اساس نوع منطقه‌ای که از آن به دست آمده و میزان زمان نگهداری آن متفاوت است. رنگ عسل آویشن، معمولا کهربایی تیره تا قرمز است. این نوع عسل دارای شیرینی متوسط بوده و رایحه‌ای شدید و طعم دلپذیر و ماندگاری دارد. میزان گلوکز عسل آویشن، نیز متوسط بوده و سریع شکرک نمی‌زند. زمان برداشت این نوع عسل، در مناطق مختلف، متفاوت است و بر اساس منطقه‌ای که از آن برداشت می‌شود، زمان متفاوتی دارد.
گیاه آویشن، ۲ یا ۳ بار در سال، گل می‌دهد و به همین دلیل، زمان برداشت عسل آویشن، از اوایل تیر تا اواخر مرداد و همچنین اوایل پاییز است.
این محصول، دارای چندین مزیت بالقوه برای سلامتی است و در بسیاری از درمان‌های خانگی و درمان‌های پزشکی جایگزین، نقش دارد. شایان ذکر است که عسل آویشن، سرشار از ترکیبات گیاهی تقویت کننده سلامتی است، که به نام پلی فنول‌ها شناخته می‌شوند. این نوع عسل در کشور ما دارای محبوبیت و طرفداران زیادی است ولی در کشور‌های دیگر هنوز آن‌طور که باید شناخته نشده‌است.
طبع عسل آویشن چیست؟
طبع عسل، معمولا به نوع گیاهی که زنبور روی آن نشسته و از آن تغذیه می‌کند، بستگی دارد. طبع عسل آویشن را در طب سنتی گرم می‌دانند. به دلیل طبیعت گرم عسل آویشن، مصرف این عسل برای افراد سرد مزاج بسیار مفید است. طبیعت گرم عسل آویشن باعث تقویت میل جنسی شده و برای افرادی که ضعف و ناتوانی قوای جنسی دارند، بسیار مفید است.
خواص عسل آویشن
از آن‌جایی که خواص هر نوع از عسل، بستگی به نوع گیاهی دارد که زنبور از آن تغذیه می‌کند، خواص عسل آویشن نیز متعدد بوده و مربوط به گیاه آویشن نیز می‌باشد. از جمله خواص عسل آویشن به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
عسل آویشن برای تقویت حافظه
عسل کوهی آویشن، سرشار از انواع ویتامین B بوده و به همین دلیل با افزایش تولید ملاتونین در مغز به تقویت حافظه و بهبود آلزایمر کمک می‌کند. مصرف عسل آویشن برای تقویت حافظه کودکان و کمک به برطرف شدن ضعف ذهنی آن‌ها بسیار موثر است.
سرشار از آنتی اکسیدان
عسلی که کمتر فرآوری شده حاوی بسیاری از ترکیبات گیاهی زیست فعال و آنتی اکسیدان‌ها مانند فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک است. گونه‌های تیره‌تر عسل آویشن، نسبت به انواع روشن‌تر، آنتی‌اکسیدان بیشتری ارائه می‌کنند.
آنتی اکسیدان‌ها به خنثی کردن گونه‌های فعال اکسیژن که می‌توانند در سلول‌ها تجمع کنند و باعث آسیب شوند، کمک می‌کنند. این آسیب، می‌تواند باعث شرایطی مانند پیری زودرس، دیابت نوع 2 و بیماری قلبی شود. وجود انواع آنتی اکسیدانی پلی‌فنول‌ها و کارتنوئید‌ها در عسل آویشن باعث شده که این عسل برای درمان انواع بیماری مفید باشد.
به این ترتیب، بسیاری از مزایای سلامتی عسل آویشن به محتوای آنتی اکسیدانی آن نسبت داده می‌شود.
عسل آویشن برای کم‌خونی
عسل آویشن دارای طبیعتی گرم بوده و دارای انواع ویتامین‌ها و مواد مغذی است. به همین دلیل مصرف آن برای افرادی کم‌خونی دارند مفید بوده و می‌تواند به عنوان کمک برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار بگیرد.
پیشگیری از پیری زودرس
عسل کوهی آویشن دارای آنتی اکسیدان‌های مفید و فراوان بوده و دارای انواع مواد مغذی است. وجود آنتی اکسیدان‌های خاص این عسل از آسیب رادیکال‌های آزاد در بدن جلوگیری کرده و پیری زودرس بدن را به تاخیر می‌اندازد.
محافظت در برابر دیابت نوع ۲
مصرف عسل آویشن، برای کنترل سطح قند خون، بهتر از قند معمولی است. اگر بخواهیم موضوع مدیریت قند خون، را در نظر بگیریم، عسل ممکن است مزایای بیشتری نسبت به قند معمولی داشته باشد. اگرچه عسل مانند سایر انواع قند، سطح قند خون شما را افزایش می‌دهد، اما آنتی اکسیدان‌های موجود در آن به محافظت در برابر سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 کمک می‌کنند.
محققان دریافته‌اند که عسل آویشن، ممکن است سطح آدیپونکتین را افزایش دهد. این هورمون می‌تواند، التهاب را کاهش داده و تنظیم قند خون را بهبود بخشد. همچنین شواهدی وجود دارد که مصرف روزانه عسل آویشن، ممکن است سطح قند خون ناشتا را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بهبود بخشد.
با این حال، در حالی که عسل ممکن است کمی بهتر از شکر تصفیه شده برای افراد مبتلا به دیابت باشد، مردم باید آن را در حد اعتدال مصرف کنند.
همچنین مهم است بدانید که برخی از تولیدکنندگان، عسل را با شربت ساده رقیق می‌کنند. اگرچه تقلب در عسل در اکثر کشورها غیرقانونی است، اما همچنان یک مشکل گسترده است.
بهبود سلامت قلب
بر اساس تحقیقات، عسل آویشن به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. کاهش فشار خون، بهبود سطح چربی خون، تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از مرگ سلول‌های سالم از عواملی هستند، که می‌توانند عملکرد و سلامت قلب شما را بهبود بخشند. یک مطالعه روی جوندگان همچنین نشان داد که عسل آویشن، به محافظت از قلب در برابر استرس اکسیداتیو کمک می‌کند.
علاوه بر این، عسل آویشن خام، معمولاً حاوی بره موم است. این ماده رزینی است، که زنبورها از درختان شیره‌زا و گیاهان مشابه تولید می‌کنند. بره موم می‌تواند، سطح کلسترول و تری گلیسیرید را بهبود بخشد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
غده تیموس که در جلوی قلب قرار دارد، در لنفوسیت‌سازی و به دنبال آن در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد. یکی از خواص عسل آویشن، تقویت غده تیموس و افزایش و تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری‌ها است.
عسل آویشن برای پوست
عسل آویشن دارای انواع مواد مغذی و مورد نیاز بدن، مخصوصا ویتامین‌های B هستند. این ویتامین‌ها به همراه خاصیت آنتی اکسیدانی این عسل باعث بهبود سلامت پوست و پیشگیری از چین و چروک پوست می‌شوند. همچنین ترکیبات بیولوژیکی و ضد باکتریایی عسل آویشن باعث تقویت کلاژن موجود در پوست و در نتیجه ایجاد کشسانی مناسب برای بافت پوست می‌شود.
بهبود سوختگی و زخم
سابقه ای تاریخی برای استفاده از عسل آویشن، به صورت موضعی برای التیام زخم و سوختگی وجود دارد. این موضوع، هنوز هم امروزه رایج است. بررسی مطالعات بسیار در مورد عسل آویشن و مراقبت از زخم نشان داد که این عسل در التیام سوختگی و زخم‌هایی که پس از جراحی عفونی شده اند، مؤثر است. عسل آویشن، به طور خاص، ممکن است کاربردهای مثبتی در درمان سوختگی داشته باشد. محققان بر این باورند که قدرت شفابخش عسل، ناشی از اثرات ضد باکتریایی و ضد التهابی آن است.
با این حال، اگر سوختگی شدید دارید، درمان‌های خانگی جایگزین مناسبی برای مراقبت‌های اورژانسی نیستند و باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
مفید برای رفع التهاب
ویژگی‌های ضد التهابی و تسکین‌دهندگی عسل آویشن، باعث شده که این عسل، طرفداران زیادی داشته باشد. وجود غلظت بالای ماده تیمول در عسل آویشن، که باعث طعم تند و تلخ آن می‌شود، برای مبارزه با التهابات داخلی بدن بسیار مفید و موثر است.
مفید برای سیستم گوارشی
عسل آویشن دارای خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی است و به همین دلیل به از بین رفتن میکروب‌های معده کمک می‌کند. افرادی که مبتلا به ورم یا زخم معده هستند، با استفاده از این نوع عسل می‌توانند باعث پیشگیری از تحریک معده شوند. به افرادی که دارای مشکلات معده هستند، پیشنهاد می‌شود که روزانه یک قاشق غذاخوری عسل آویشن را با معده خالی میل کنند تا از خواص آن برای مشکلات معده بهره‌مند شوند.
مصرف عسل آویشن برای هضم بهتر غذا مفید بوده و می‌تواند به عنوان ملین استفاده شود. عسل آویشن اگر همراه با غذا استفاده شود، باعث کاهش اسیدهای اضافی شده و به بهبود ورم معده، روده و نفخ کمک فراوانی می‌کند.همچنین عسل آویشن به دلیل دارا بودن مقادیر بالای آهن و منگنز به هضم غذا کمک کرده و باعث از بین رفتن درد و ناراحتی معده می‌شود. این عسل نیز می‌تواند مقدار شیره معده را تنظیم کرده و به حالت طبیعی برگرداند.
خواص عسل آویشن برای لثه
عسل آویشن دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی قوی است. به همین دلیل می‌تواند به عنوان یک گزینه مناسب برای سلامت لثه مورد استفاده قرار گیرد. عسل طبیعی آویشن به دلیل وجود ماده تیمول در ترکیب خود و خاصیت آنتی اکسیدانی بالای آن باعث برطرف شدن عفونت لثه می‌شود. برای استفاده از خواص عسل آویشن در درمان التهاب لثه پیشنهاد می‌شود روزانه تا ۳ بار، عسل آویشن را با انگشت به آرامی روی لثه‌ها بمالید.
عسل آویشن برای تقویت اعصاب
ویتامین‌های B و D برای تقویت اعصاب مفید و موثر هستند. این ویتامین‌ها به مقدار زیادی در عسل کوهی آویشن وجود دارند. این ویتامین‌ها باعث برطرف شدن بی‌قراری و ایجاد آرامش و تقویت اعصاب می‌شوند. تحقیقات ثابت کرده که مصرف منظم عسل آویشن روی تقویت سیستم اعصاب بسیار مفید و موثر است.
عسل آویشن همچنین دارای ماده کارواکرول است. این ماده فعالیت نورون‌ها را افزایش داده و حال خوب در افراد ایجاد می‌کند. مصرف این عسل به صورت مداوم باعث برطرف شدن افسردگی و ایجاد آرامش می‌شود.
عسل آویشن برای افزایش انرژی
عسل آویشن، یک ماده مغذی و مقوی بوده که می‌تواند باعث افزایش سطح انرژی بدن شده و از ایجاد رخوت و سستی پیشگیری کند. مصرف این عسل، ضعف عمومی و خستگی را برطرف کرده و با افزایش اشتها و پیشگیری از کم‌خونی باعث تقویت و افزایش انرژی می‌شود.
دلیل وجود این خواص برای بدن، وجود ویتامین C، کلسیم، سدیم، مس آهن، روی، انواع مواد معدنی و آمینو اسیدهای مفید، در عسل آویشن است.
عسل آویشن برای بهبود درد‌های قاعدگی
یکی از خواص عسل آویشن این است که باعث تسکین درد‌های قاعدگی می‌شود. در عسل آویشن، ماده مفیدی به نام کافئیک اسید وجود دارد که برای خانم‌هایی که درد‌های شدید قاعدگی هستند، بسیار مفید است. برای بهبود این درد‌ها پیشنهاد می‌شود، مقداری زنجبیل تازه را جوشانده و داخل آن عسل آویشن به همراه مقداری آبلیموی تازه بریزید و از خواص آن برای تسکین درد‌های قاعدگی استفاده کنید.
بهبود عفونت دستگاه تنفسی
سرفه یک مشکل رایج برای افراد مبتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی است. این عفونت‌ها می‌توانند بر خواب و کیفیت زندگی تأثیر بگذارند. یک بررسی از چندین مطالعه روی عسل آویشن و سرفه نشان داد، که عسل برای علائم سرفه موثرتر از دیفن هیدرامین است.
همچنین مصرف آن، ممکن است به کاهش مدت سرفه کمک کند. برای بهبود سرفه پیشنهاد می‌شود، مقداری عسل آویشن را به چای کم‌رنگ و گرم اضافه کنید، تا حالتی شبیه به اکسپکتورانت برای شما ایجاد شود. این ترکیب به همراه مقداری آب لیموی تازه شما را از حالت بی‌حالی و بلغمی در‌آورد.
بررسی دیگری اشاره کرد که مصرف عسل آویشن، ممکن است کیفیت خواب را در بین افراد مبتلا به سرفه بهبود بخشد. علاوه بر این، بر خلاف برخی از داروهای سرفه، این عسل هیچ گونه عوارض جانبی ندارد. اما به دلیل خطر بوتولیسم در کودکان زیر 1 سال، بهتر است، از مصرف عسل، خودداری شود.
با این حال، به یاد داشته باشید که عسل یک نوع قند است، بنابراین مصرف آن باعث افزایش سطح قند خون شما می‌شود. خوردن مقادیر زیاد عسل، به ویژه به طور مداوم در یک دوره طولانی، می‌تواند به افزایش وزن کمک کند و خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2 یا بیماری قلبی را افزایش دهد.
چگونه شربت عسل آویشن تهیه کنیم؟
وقتی عسل آویشن را با مقداری آب مخلوط کنید، شربت عسل آویشن، به دست می‌آید. مصرف این شربت، برای انواع آلرژی‌های فصلی و درمان سرفه بسیار موثر است. عسل آویشن دارای ترکیبات کوئرستین است که با حساسیت و آلرژی مبارزه می‌کند.
کوئرستین باعث تثبیت غشای سلولی بازوفیل‌ها و ماستو‌سل‌ها می‌شود. این گلبول‌های سفید، باعث آزاد شدن هیستامین‌های ناشی از واکنش می‌شوند. همین خاصیت عسل آویشن باعث کاهش فرکانس و شدت واکنش‌های آلرژیک می‌شود. این عسل برای درمان سرفه‌های آلرژیک نیز بسیار مفید است.
حالا که با خواص عسل آویشن آشنا شدید، بد نیست کمی در مورد خواص خود آویشن نیز صحبت کنیم تا بیشتر با این گیاه مفید آشنا شوید.
آویشن گیاهی از خانواده نعناع است و دارای نام‌هایی چون آویشه، آویشیم و اوشه در فرهنگ‌های مختلف است. گل‌های گیاه آویشن نیز که زنبورهای عسل از آن‌ها برای تولید عسل استفاده می‌کنند، بر اساس نوع منطقه متفاوت بوده و دارای رنگ‌هایی چون سفید، صورتی، ارغوانی، بنفش و زرد است. این گیاه، یکی از مواد اصلی است که در آشپزی استفاده می‌شود. آویشن، خواص متعددی مانند مبارزه با آکنه، تنظیم مخاط و مبارزه با عفونت‌ها دارد.
دامنه استفاده آویشن چشمگیر است. مصریان باستان از آن برای مومیایی کردن خود بهره می‌بردند، در حالی که یونانیان باستان از آن به عنوان بخور استفاده می‌کردند.
آویشن، دارای تعدادی از خواص دارویی مفید است. از جمله فواید آویشن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مبارزه با آکنه : استفاده از آویشن به صورت موضعی برای درمان لک و آکنه پوستی بسیار مفید است. شما می‌توانید عصاره آویشن را به صورت اسپری به صورت روزانه بر روی پوست لک و آکنه‌دار بپاشید و از خواص آن بهره ببرید.
- درمان التهابات : روغن آویشن باعث پیشگیری از فعال شدن آنزیم در بدن می‌شود که در ایجاد التهابات داخلی بدن نقش دارد. همچنین در آویشن، ماده مفید دیگری به نام تیمول وجود دارد که با التهابات، مبارزه می‌کند. کارواکرول نیز ماده مفید و موثری است که در آویشن وجود داشته و برای درمان التهابات بدن بسیار مفید است.
- ضدعفونی بدن و محیط : در آویشن، مواد مفید و موثری وجود دارد که از آن برای ضدعفونی کردن محیط می‌توان استفاده کرد. همچنین از عرق آویشن برای از بین بردن عوامل میکروبی در بدن نیز استفاده می‌کنند.
- تقویت مو : تحقیقات ثابت کرده‌است که مصرف روغن آویشن خواص فراوانی برای مو دارد. استفاده از روغن آویشن روی مو‌ها باعث تقویت آن شده و از خشکی و شکنندگی آن جلوگیری می‌کند. همچنین برای تقویت و رشد مو می‌توانید روغن آویشن با روغن زیتون را ترکیب کرده و روی مو‌ها بمالید. این کار باعث تقویت رشد مو شده و مو‌ها را براق و درخشان می‌کند.
- کاهش فشار خون : دمنوش آویشن به دلیل ترکیبات مفیدی که در خود دارد، باعث تنظیم و کاهش فشار خون می‌شود. تنظیم فشار خون، باعث بهبود ضربان قلب نیز می‌گردد. به همین دلیل در طب سنتی به افرادی که دارای فشار خون بالا هستند و یا ناراحتی قلبی دارند، پیشنهاد می‌شود که از این دمنوش پر‌خاصیت استفاده کنند.
- کمک به کاهش سرفه : خواص آنتی‌بیوتیکی و آنتی‌سپتیکی موجود در آویشن، برای درمان اختلالات تنفسی و سرفه بسیار مفید است. مصرف دمنوش یا عرق آویشن، برای درمان بیماری‌های برونشیت، تنگی نفس و سرفه پیشنهاد می‌شود.
- تقویت سیستم ایمنی : مصرف عرق یا دمنوش آویشن و عسل برای تقویت سیستم ایمنی بدن، مخصوصا در فصول سرد سال بسیار مفید است. آویشن دارای انواع ویتامین‌ها و مواد مغذی است که برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسایر مفید و موثر هستند.
آویشن دارای خواص دیگری است که در ادامه چند مورد از آن‌ها را ذکر می‌کنیم: - دفع آفات
- تقویت سیستم گوارشی
- تقویت استخوان‌ها
- مفید برای لاغری
- رایحه درمانی
- تقویت خلق و خو
- مفید برای رفع خستگی
- کاربردهای آشپزی
- جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی
- کمک به درمان عفونت‌های قارچی
- بهبود انواع سرطان
آویشن، همچنین سرشار از مواد مغذی مفید، از جمله، ویتامین A، ویتامین C، مس، فیبر، آهن و منگنز است. عسل آویشن که از تغذیه زنبورهای عسل بر روی این گیاه پر از خاصیت تهیه می‌شود، ترکیبی از این فواید را برای بدن به ارمغان می‌آورد.
آن‌چه از مقاله خواص عسل آویشن آموختیم:
عسل آویشن به عنوان یک ماده مفید و موثر برای بهبود سلامتی و درمان انواع بیماری‌ها شناخته شده است. خواص عسل آویشن بیشمار است و شامل بهبود سلامت سیستم تنفسی و گوارشی، مفید برای درمان سرفه و سرما خوردگی، مفید برای پوست و… می‌شود. از مصرف این عسل پر‌خاصیت به صورت روزانه غافل نشوید.
سوالات متداول مقاله خواص عسل آویشن:
1. فواید عسل آویشن چیست؟
مزایای اصلی خوردن عسل آویشن می‌تواند شامل مواردی چون مدیریت فشار خون، مدیریت کلسترول، بهبود زخم در صورت استفاده موضعی، سرکوب سرفه و کمک به بهبود هضم غذا باشد.
2. فواید عسل آویشن برای مردان چیست؟
چندین مطالعه روی انسان و حیوان نشان داده که عسل آویشن به دلیل اثرات اتساع عروق، به مردان مبتلا به اختلال نعوظ کمک می‌کند. همچنین تولید روزانه و طول عمر اسپرم را بهبود بخشیده و سطح تستوسترون را بازیابی می‌کند. البته مطالعات بیشتری در انسان برای اثبات اثرات مصرف عسل بر سلامت مردان مورد نیاز است.
3. آیا از عسل آویشن به صورت موضعی هم می‌توان استفاده کرد؟
بله از عسل آویشن، برای درمان بعضی از انواع زخم‌ها به صورت موضعی استفاده می‌کنند.
منابع: