چای ایرانی، یکی از معروفترین و محبوبترین نوشیدنیها در کشور ماست که انواع مختلفی دارد. این تنوع به عوامل متعددی از جمله فصل برداشت، نحوه فراوری و قسمتهای مختلف برگ چای بستگی دارد. برداشت چای در ایران سه بار در سال، در فصول بهار، تابستان و پاییز انجام میشود که چایهای هر فصل طعم و عطر متفاوتی دارند.
چای بهاره، به برگهای جوان و تازه و طعم ملایم و عطری دلنشین معروف است. چای تابستانه کمی تلختر و چای پاییزه نیز تلخترین نوع چای است. علاوه بر فصل برداشت، قسمتهای مختلف برگ چای نیز در تعیین نوع و کیفیت چای نقش دارند. از برگهای جوانتر و قسمتهای بالایی بوته چای، چایهای باکیفیتتری تولید میشود. در ادامه به ابتدا به تاریخچه و سپس به معرفی انواع چایهای معروف ایرانی میپردازیم.
تاریخچه و کاربرد چای
تاریخچه چای، این نوشیدنی محبوب به 2700 سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد و با اینکه در منابع علمی، مبدا پیدایش چای را چند کشور آسیایی مثل هند، میانمار و چین میدانند، اما توافق نظر اکثریت در مورد خاستگاه چای، کشور چین میباشد.
چای به عنوان یک نوشیدنی گرم مخصوصا در روزهای سرد و زمستانی محبوبیت ویژه ای در سر تا سر جهان دارد.
خواص و مزایای چای ایرانی
چای سرشار از مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم، سدیم، منگنز است که سبب افزایش سلامت پوست و مو می شود. این محصول به علت دارا بودن کافئین و اسید آمینه ای به نام ال تیانین، سوخت و ساز بدن را افزایش داده و باعث رفع خستگی می شود.
مصرف چای در حین فعالیتهای روزانه باعث بهبود عملکرد بدن میشود و با افزایش متابولیسم سبب کاهش وزن میگردد. منابعی مانند پلی فنول ها و آنتی اکسیدان های موجود در برگ گیاه نیز یک داروی طبیعی جهت تقویت سیستم ایمنی بدن محسوب میشود.
از دیگر خواص مهم چای می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- جلوگیری از پیری زودرس
- درمان طبیعی کبد چرب
- تحریک و رشد مو
- کاهش فشار خون
ویژگی انواع چای ایرانی
شناخت انواع چای ایرانی و تفاوتهای آنها، به شما کمک میکند تا انتخابی آگاهانه داشته باشید و از یک فنجان چای خوش عطر و طعم لذت ببرید. انواع چای ایرانی و ویژگیهای آنها عبارتند از:
چای سرگل بهاره
در فصل بهار، جوانههایی بر روی بوتهٔ چای رشد میکند که یکی از مرغوبترین انواع چای ایرانی از آن به دست میآید.
چای سرگل بهاره درجه یک، از جوانترین برگهای بوته چای در فصل بهار به دست میآید. این برگهای ظریف و خوشرنگ، معروف به غنچهٔ سه برگ، با دستچین شدن از سایر برگها جدا شده و چای سرگل را تشکیل میدهند. اندازه کوچک این برگها، یکی از مشخصههای بارز چای سرگل است. برگهای چای سرگل معمولاً به اندازه یک تا دو بند انگشت هستند، در حالی که برگهای دیگر بزرگتر و تلختر هستند. برای حفظ اصالت و کیفیت چای سرگل، برخی کشاورزان این چای را به صورت درشت و خرد نشده عرضه میکنند. اما برای راحتی مصرفکنندگان، چای سرگل در انواع خرد شده نیز موجود است که هر دو از کیفیت یکسانی برخوردار هستند.
چای سرگل بهاره به دلیل جوان بودن برگها، طعم بسیار لطیف و گسی ملایمی دارد. عطر دلانگیز این چای، فضا را پر از طراوت میکند. این چای نه تنها یک نوشیدنی لذتبخش است، بلکه خواص درمانی فراوانی نیز دارد. چای سرگل بهاره سرشار از آنتیاکسیدان است و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. همچنین دارای خواص ضد التهابی بوده و به کاهش استرس کمک میکند. اگر به دنبال یک چای با کیفیت و خوش طعم هستید، چای سرگل بهاره بهترین انتخاب برای شماست
چای شکسته ممتاز
چای شکسته ممتاز، در فصل بهار برداشت میشود. در این فصل، تمام برگهای چای، چه جوان و چه مسن، با دقت از بوتهها جدا شده و پس از فراوری، به قطعات کوچک و یکدست تبدیل میشوند. همین روش خاص فراوری است که به چای شکسته ممتاز، عطروطعم بینظیری بخشیده و آن را از سایر انواع چای متمایز میکند. نام «ممتاز» نیز به همین دلیل بر روی این چای گذاشته شده است؛ چرا که در بهترین فصل و با بهترین روش تولید میشود.
با آغاز فصل تابستان، کیفیت چای ایرانی به تدریج کاهش یافته و طعم تلخی پیدا میکند. به همین دلیل، چای شکستهای که در این فصل یا در چین دوم برداشت میشود، «چای شکسته معمولی» نامیده میشود و از نظر عطر، طعم و رنگ، قابل مقایسه با چای شکسته ممتاز نیست.
چای قلمی
چای قلمی، نوع دیگری از چای ایرانی است که از برگهای پایینی بوته چای به همراه ساقههای آن تهیه میشود. برخلاف چای شکسته ممتاز، برگهای چای قلمی به صورت درشت و همراه با ساقه خشک شده عرضه میشوند. چای قلمی نیز اگر در فصل بهار برداشت شود، کیفیت بالایی داشته و طعم گس دلپذیری دارد. با این حال، به دلیل وجود ساقه و همچنین برداشت از قسمتهای پایینی بوته، عطر و طعم آن به اندازه چای شکسته ممتاز و چای سرگل، غنی نیست.
این چای به دلیل تلخی متوسط و قیمت مناسبش، انتخاب بسیاری از افراد برای مصرف روزانه است. در مقایسه با چای ممتاز که از برگهای جوانتر تهیه میشود و قیمت بالاتری دارد، چای قلمی گزینهای میانرده محسوب میشود. به همین دلیل، بسیاری از افراد چای قلمی را به عنوان یک گزینه اقتصادی و با کیفیت قابل قبول برای مصرف روزانه انتخاب میکنند.
چای کله مورچهای
چای کله مورچهای یا چای باروتی، نوعی چای سیاه است که به دلیل فراوری خاص و رنگدهی سریع آن شناخته میشود. این نوع چای ایرانی به دلیل سرعت دم کشیدن کم، اغلب در چایهای کیسهای و فوری مورد استفاده قرار میگیرد. نام «کله مورچه» به دلیل ظاهر دانههای ریز و سیاه رنگ چای پس از فراوری بر آن گذاشته شده است. جالب است بدانید که مواد اولیه تهیه این چای اغلب شامل باقیمانده برگها و بوتههای چای پس از برداشت اصل و همچنین خاک و ذرات چای از مراحل قبلی فراوری است. به عبارت دیگر، چای کله مورچه نوعی چای فراوری شده از ضایعات چای است.
چای تابستانه یا چین دوم
چای تابستانه یا چین دوم، محصول برداشت دوم برگ چای است که معمولاً در فصل تیرماه انجام میشود. کیفیت این چای نسبت به چای بهاره اندکی پایینتر بوده و تلخی کمتری دارد. به همین دلیل، چای تابستانه گزینهای مناسب برای افرادی است که به دنبال چایی با طعم ملایمتر و کم ضررتر هستند. با توجه به خواص مفید چای ایرانی، بهویژه چایهایی مانند چای پوست انار، نوشیدن چای تابستانه میتواند به بهبود سلامت بدن کمک کند.
چای پاییزه یا چین سوم
چای پاییزه، یا همان چین سوم، آخرین برداشت چای در سال است. به دلیل شرایط آب و هوایی و کاهش مواد مغذی در خاک، کیفیت این چای نسبت به چای بهاره و تابستانه پایینتر است. برگهای چای پاییزه معمولاً درشتتر و ضخیمتر هستند و به همین دلیل بیشتر برای تولید چایهای شکسته و کله مورچه مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع چای به دلیل تلخی کمتر و رنگدهی سریعتر، انتخاب مناسبی برای تولید چایهای کیسهای است.
راههای تشخیص چای خوب
با توجه به تنوع بالای چای در بازار، تشخیص چای خوب از چای معمولی میتواند کمی دشوار باشد. در ادامه به چند راهکار برای تشخیص چای خوب اشاره میکنیم:
ظاهر برگهای چای: برگهای چای با کیفیت، معمولاً یکدست، سالم و بدون شکستگی هستند. لبههای برگها باید دندانهدار و رنگ آنها طبیعی باشد. از خرید چایهایی که برگهای خرد شده یا تغییر رنگ داده دارند، خودداری کنید.
عطر و بوی چای: چای خوب، عطری تازه و طبیعی دارد. قبل از خرید، مقداری از چای را بو کنید. اگر بوی نامطبوع یا مصنوعی احساس کردید، از خرید آن صرف نظر کنید. چای با کیفیت، عطری قوی و ماندگار دارد.
رنگ چای دمکرده: رنگ چای دمکرده، بسته به نوع چای، متفاوت است. اما به طور کلی، چای خوب رنگی روشن و شفاف دارد. اگر چای خیلی سریع رنگ پس دهد، احتمالاً رنگ مصنوعی به آن اضافه شده است. چای با کیفیت، به تدریج رنگ میدهد و رنگ آن ماندگار است.
طعم چای: طعم چای خوب، متعادل و دلنشین است. چای ایرانی با کیفیت، طعمی گس و ملایم دارد و تلخی آن آزاردهنده نیست. اگر چای خیلی تلخ یا بیطعم باشد، نشان دهنده کیفیت پایین آن است.
زمان دمکشیدن: زمان دمکشیدن چای، بسته به نوع چای متفاوت است. اما به طور کلی، چای خوب به زمان کافی برای دمکشیدن نیاز دارد. اگر چای خیلی سریع دم بکشد، احتمالاً کیفیت پایینی دارد.
سعی کنید چای ایرانی را از فروشگاههای معتبر و برندهای شناخته شده خریداری کنید. این فروشگاهها معمولاً چایهای با کیفیت را عرضه میکنند. همچنین در نظر داشته باشید که قیمت چای، لزوماً نشان دهنده کیفیت آن نیست. اما چایهای بسیار ارزان قیمت، معمولاً کیفیت پایینی دارند.
خرید انواع چای
برای تجربه کامل طعم و خواص چای، انتخاب چای باکیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است. برگهای چای تازه و فراوری شده به روش سنتی، معمولاً طعم و عطر غنیتری دارند. توجه به منشأ چای، نوع فراوری و بستهبندی نیز میتواند در انتخاب چای باکیفیت مؤثر باشد. خرید از فروشگاههای معتبر و تخصصی چای، تضمینکننده کیفیت محصول است.
قیمت چای ایرانی
قیمت چای ایرانی تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله نوع چای (سرگل، ممتاز، قلم، شکسته و…)، فصل برداشت، منطقه کشت (لاهیجان، فومن، ماسال و…)، برند تولید کننده، کیفیت و روش فراوری آن قرار دارد. به طور کلی، چایهای بهاره که کیفیت بالاتری دارند، قیمت بیشتری نسبت به چایهای پاییزه دارند. همچنین، چایهای سرگل و ممتاز به دلیل مرغوب بودن، گرانتر از چایهای شکسته و قلم هستند. نوسانات بازار، تورم و هزینههای تولید نیز بر قیمت چای ایرانی تأثیرگذارند. برای اطلاع دقیق از قیمتهای روز چای، پیشنهاد میشود به فروشگاههای کشاورز مراجعه کنید و یا از طریق فروشگاه وبسایت کشاورز نسبت به قیمت آن مطلع شوید.
خرید چای ایرانی مرغوب کشاورز
چای، نوشیدنی محبوب و همیشگی ایرانیهاست. اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که چایی که مینوشید، چقدر طبیعی و تازه است؟ آیا از کیفیت و اصالت آن مطمئن هستید؟ با خرید چای از سایت کشاورز، میتوانید از بهترین و باکیفیتترین چایهای ایرانی لذت ببرید. چایی که بدون واسطه و به صورت مستقیم از مزارع چای شمال کشور تهیه شده است. ما در سایت کشاورز، انواع مختلف چای سیاه، سبز و سفید را با بالاترین کیفیت و مناسبترین قیمت به شما عرضه میکنیم.