استفاده از سکنجبین یا سرکه انگبین به عنوان یک داروی شفابخش و مقوی سنت دیرینه‌ای دارد. در دوران باستان، بیش از 2000 سال پیش، پزشک مشهور یونانی بقراط از آن در معالجه بیماران خود استفاده می‌کرده است. بقراط در سال 400 قبل از میلاد در کتاب خود در مورد رژیم بیماری‌های حاد نوشت: “شما نوشیدنی به نام اکسیمل (سکنجبین) را خواهید یافت که بسیار مفید خواهد بود”.
بعدها، در قرن دوازدهم، دستورالعمل‌ها و توصیه‌های زیادی برای استفاده از سرکه انگبین عسلی در علوم طبیعی و پزشکی، مورد استفاده قرار گرفت.
در این مقاله ایتدا به شما می‌گوییم سکنجبین چیست و در مورد خواص این شربت خوشمزه، مطالب مفیدی را با هم مرور خواهیم کرد. تا پایان مقاله همراه ما باشید.
سکنجبین چیست؟
نوشیدنی‌های سنتی ارزش گوارشی و فواید سلامتی فراوانی داشته و از زمان‌های قدیم، خواص درمانی و دارویی بسیاری از جمله اثرات آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی، ضد سرطانی، ضد درد، ضد چربی خون و تعدیل کننده سیستم ایمنی به آن‌ها نسبت داده شده‌است.
یکی از نوشیدنی‌های باستانی، سکنجبین است که در تمدن‌های غربی به آن «اکسیمل» نیز می‌گویند. این نوشیدنی در واقع مخلوطی از عسل و سرکه است که خواص دارویی فراوانی دارد. در زبان یونانی به آن، اکسیمل یا عسل ترش گفته می‌شود. ترش در یونانی به معنای “اکسی” است و عسل به “مل” ترجمه می‌شود. طعم ترش و شیرین داشته و بسته به نوع عسل و سرکه استفاده شده در آن، می‌تواند، طعم متفاوتی داشته باشد.
سکنجبین چیست؟ سکنجبین معمولا از مخلوط ۱۰ مثقال عسل و ۵ مثقال سرکه تهیه می‌شود. در واقع می‌توان آن را یک داروی خوشمزه و مقوی از سرکه و عسل دانست. از این نوشیدنی نه تنها به عنوان یک داروی شفابخش و سنتی می‌توان یاد کرد بلکه می‌توان از طعم دلپذیر آن نیز بهره‌مند شد.
تفاوت سکنجبین و سرکه انگبین در چیست؟
سرکه انگبین در واقع همان سکنجبین است. سکنجبین یا همان سرکه انگبین معرب واژه سیکنگبین و دقیقا نمونه‌ای از روش ترکیب کلمات در پارسی کهن است، اما به مرور زمان به علت گرانی یا در دسترس نبودن عسل طبیعی بجای آن از شکر استفاده می‌کردند؛ از این جهت برخی بین سرکه انگبین سنتی و سکنجبین امروزی تمایز و تفاوت قایل می‌شوند.
شربت سکنجبین چیست؟
شربت سکنجبین از مخلوط آب با سکنجبین تهیه می‌شود. شربت سنکنجبین عسلی نه تنها خوشمزه و سالم است، بلکه خواص بی‌شماری دارد.
برای تهیه شربت سکنجبین، آب، عسل و سرکه را با یک نسبت مشخص با هم مخلوط می‌کنند. معمولا این کار را با مخلوط 3 قسمت عسل با 1 قسمت سرکه انجام می‌دهند. اگر طعم سرکه را دوست دارید می‌توانید از 2 قسمت سرکه نیز استفاده کنید. حتی دستور العمل‌هایی وجود دارد که نسبت عسل به سرکه معکوس است، یعنی از 2 قسمت سرکه و 1 قسمت عسل، استفاده می‌شود، ولی معمولا از عسل بیشتر از سرکه استفاده می‌شود. آب را نیز می‌توانید به مقدار دلخواه به آن اضافه کنید.
برای تهیه یک شربت اصیل، مقوی و سنتی که دارای خواص دارویی باشد، باید دقت کنید، عسلی انتخاب شود که خام و تصفیه نشده باشد. فقط در این صورت می‌توانید مطمئن باشید که عسل می‌تواند پتانسیل سالم خود را در شربت، بروز دهد. در مورد سرکه نیز می‌توان گفت، که همه انواع سرکه مناسب هستند. چه سرکه سیب چه سایر سرکه میوه‌های دیگر. مهم‌ترین معیار انتخاب این است که سرکه تصفیه نشده و حرارت ندیده باشد. تنها در این صورت است که سرکه با کیفیت بالا حاوی کشت‌های پروبیوتیک بوده و می‌تواند ما را از خواص بی‌نظیر خود بهره‌مند کند. استفاده از هر دو ماده، با کیفیت ارگانیک باید مد نظر باشد.
طبع شربت سکنجبین سرد است یا گرم؟
سرکه انگبین که مخلوطی از عسل ارگانیک (انگبین) و سرکه خالص است، دارای خواص دارویی زیادی می‌باشد. طبع سکنجبین با توجه به ویژگی‌های خاص آن، گرم و خشک بوده و برای افرادی که دارای طبیعت سرد و تر می‌باشند مناسب است.
از شربت سکنجبین، می‌توان، برای فصول مختلف، استفاده کرد و از فواید بی‌نظیر آن بهره برد. گفته می‌شود که مقدار سرکه استفاده شده در تهیه این شربت برای افراد گرم مزاج باید بیشتر از عسل باشد.
افراد گرم مزاج صفراوی و دموی، بهتر است از شربت خیار سکنجبین، یا به همراه عرق نعنا یا عرق کاسنی استفاده کنند. این شربت‌ها باعث خنک کردن کبد و قلب شده و با برطرف کردن تشنگی باعث دفع سموم بدن از طریق کلیه‌ها می‌شوند.
افراد سرد مزاج یا بلغمی و سوداوی نیز بهتر است میزان عسل بیشتری را برای خود در نظر بگیرند. همچنین بهتر است از شیره انگور یا خرما همراه با شربت سکنجبین خود استفاده کنند.
خواص شربت سکنجبین
خواص این شربت به خصوص نوع عسلی آن، آن‌قدر زیاد است، که گفته می‌شود، در مخلوط عسل و سرکه، قدرتی وجود دارد که در هیچ یک از این دو به تنهایی وجود ندارد. از سرکه انگبین، برای مصارف موضعی بر روی زخم‌هایی که باکتری‌های آن‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند، استفاده می‌شده است.
از آن‌جایی که فرآیند تهیه سکنجبین، بدون الکل است، حتی کودکان، زنان باردار یا افراد مبتلا به عدم تحمل الکل نیز می‌توانند از مزایای درمانی آن استفاده کرده و لذت ببرند.
پزشکان بزرگ مانند بقراط، جالینوس و ابن سینا، استفاده از سرکه انگبین را برای درمان اختلالات گوارشی، آسم، درد قفسه سینه، سرفه، گلودرد، حالات ناخوشایند تنفسی و… توصیه کرده‌اند.
طعم شربت سکنجبین، به قدری خوب است، که به یکی از مواد تشکیل دهنده آشپزخانه‌های امروزی تبدیل شده است. این نوشیدنی اکنون در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر طعم مطبوع و دلپذیر این شربت، شما می‌توانید از خواص آن، به عنوان دارو نیز بهره‌مند شوید.
از جمله خواص شربت سکنجبین به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- رفع تب
- برطرف شدن سرفه
- مناسب برای نقص ایمنی
- درمان اختلالات گوارشی
- درمان جوش و داشتن پوست سالم
- ریکاوری بدن بعد از ورزش
- موثر در رفع اسهال
- صرع
- رفع انسداد روده
- تنظیم کننده استروژن
- ضد سرطان
- ملین طبیعی
- مفید برای کبد چرب
- رفع گرمازدگی
- کاهش غلظت خون
- مفید برای نقرس
- رفع بی خوابی
- احتقان
- گلودرد
- مفید برای گوش‌ها
- مفید برای کمردرد
خواص این شربت، به قدری است که دیگر نمی‌تواند در قفسه دارویی ما غایب باشد. ما به توصیه بقراط بزرگ عمل می‌کنیم و از عسل ترش یا شربت سرکه انگبین، برای تقویت بدن و سیستم ایمنی استفاده می‌کنیم.
بهترین زمان و موارد استفاده از شربت سکنجبین
ترجیحا بهتر است اول صبح از شربت سکنجبین استفاده کنید. برای این کار 1 قاشق غذاخوری شربت را با حدود 100 میلی لیتر آب ولرم یا حتی آب سرد، در یک لیوان مخلوط می‌کنیم.
- در ابتدای فصل سرما، می‌توانیم با مصرف این شربت عسلی یک پیشگیری 3-6 هفته‌ای برای جلوگیری از سرماخوردگی انجام دهیم.
- همچنین، از آن‌جایی که شربت سرکه انگبین سرشار از الکترولیت است، آن را به عنوان یک نوشیدنی با طراوت بعد از ورزش، در هوای گرم یا حتی برای برطرف شدن اسهال مناسب است.
سکنجبین را با چه چیز‌هایی بخوریم؟
از شربت سرکه انگبین، در کنار عصاره و عرق انواع گیاهان دارویی زیر می‌توان استفاده کرد:
- همراه با بادرنجبویه: به عنوان آرام‌بخش
- همراه با اسطوخودوس و بابونه: تقویت سیستم ایمنی
- همراه با آویشن یا مریم گلی: ضد سرفه
- همراه با بهار نارنج: افزایش متابولیسم و تقویت بدن
شما می‌توانید، سکنجبین را با انواع گیاهان دارویی و وحشی، میوه ها یا ادویه‌ها غنی کنید.
از جمله مواردی که می‌توانیم همراه با سکنجبین بخوریم، به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- کاهو
- خیار
- عرق نعنا
- دمنوش گل سرخ
- دمنوش بادرنجبویه
- دمنوش اسطوخودوس
- دمنوش بابونه
- گزنه
- پونه کوهی
هنگامی که شربت سکنجبین عسلی پایه شما آماده شد، می‌توانید آن را با اثرات و خواص گیاهان دارویی و وحشی، میوه‌ها یا ادویه‌ها غنی کنید و همچنین طعم‌های جدیدی را با افزودن عرق‌های گیاهی، مثل عرق نعنا به آن اضافه کنید. هیچ محدودیتی برای تخیل طعم و مزه مورد نظر شما وجود ندارد. تقریباً تمام گیاهان دارویی و مفید را می‌توان در شربت همان سرکه انگبین مورد استفاده قرار داد.
آن‌چه از مقاله سکنجبین آموختیم:
شربت سرکه انگبین به عنوان یک سوپر غذا و دارو از ایام قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. از جمله خواص سکنجبین و فواید درمانی این ماده غذایی مقوی به تحریک متابولیسم، مفید برای سرماخوردگی، ملین، سرشار از مواد پروبیوتیک و الکترولیت‌های مورد نیاز بدن، مقوی ریه و سیستم گوارشی و… می‌توان نام برد. از طعم و خواص شربت سکنجبین همراه با خیار، عرق نعنا و انواع دمنوش گیاهان دارویی می‌توانید بهره ببرید. کاهو سکنجبین نیز یک ماده غذایی مفید و دلپذیر است که در مناسبت‌های مختلف می‌توانیم از آن لذت ببرید. از مصرف این اکسیر جادویی غافل نشوید.
منابع: bonappetit.com